پاسخ‌گویی اجتماعی برنامه درسی در آموزش پزشکی: موانع و راه‌کارها

مقدمه: پاسخ‌گویی اجتماعی برنامه درسی به منزله جهت‌دهی تمامی فعالیت‌های آموزش پزشکی به سمت تربیت پزشکانی است که قادر به مرتفع نمودن نیازهای سلامتی جامعه هدف باشند. در این مقاله سعی گردیده است که با نگاهی کلی به این مقوله، موانع موجود در راه پاسخ‌گو نمودن برنامه درسی پزشکی مورد بررسی قرار گیرد و پیشنهادات و راه‌کارهایی را که در متون بر اساس تجارب دیگر کشورها و نظرات صاحب‌نظران برای ارتقای پاسخ‌گویی برنامه درسی مطرح شده است برای آگاهی برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران آموزش پزشکی ارایه نماید. روش‌ها: برای انجام این مطالعه مقالاتی که از سال 2000 تا سال 2013 در پایگاه داده‌های pubmed, elsevier, springer, proquest و google scholar به ثبت رسیده بود،مورد جستجو قرار گرفت. استراتژی جستجو شامل جستجوی کلمات پاسخ‌گویی اجتماعی (accountability social)، آموزش پزشکی (medical education)، آموزش بالینی (teaching clinical)، برنامه درسی (curriculum) در عنوان یا چکیده یا کلمات کلیدی مقالات مرتبط بود. نتایج: در مجموع 37 مقاله مرتبط یافت و بررسی شد. به منظور جمع‌بندی نتایج، بعد از تعریف مفهوم پاسخ‌گویی به هشت مانع عمده در ارتقای پاسخ‌گویی اجتماعی اشاره و سپس به مدل‌های‌ ارزشیابی اثربخشی اجتماعی برنامه‌ها پرداخته شده است. در نهایت راه‌کارهای پیشنهاد شده در متون ارایه گردیده است. نتیجه‌گیری: در راستای توسعه پاسخ‌گویی اجتماعی، موانع ساختاری متعددی در دانشگاه‌ها وجود دارد که لازم است در جهت افزایش پاسخ‌گویی آموزش پزشکی مرتفع گردد. پیشنهادات متعددی در زمینه کمک به موسسات برای پاسخ‌گو نمودن برنامه‌های درسی ارایه شده ولی اغلب حاصل تجارب فردی محققین است و کارایی آن‌ها در سیستم‌های آموزشی مختلف نیاز به بررسی و تحقیق بیشتر دارد و جهت‌دهی تحقیقات آموزشی به سمت توسعه پاسخ‌گویی در آموزش پزشکی یک ضرورت است