آیا نتایج مطالعات مداخله‌ای همیشه مطمین و قابل تعمیم به سایر گروه‌ها است؟

مقاله‌ای با عنوان تاثیر آموزش مهارت‌های هم‌دلی بر عملکرد هم‌دلانه پزشکان خانواده دانشگاه علوم پزشکی جهرم در مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، اردیبهشت 1392، دوره سیزدهم، شماره دو، (اردیبهشت) به چاپ رسیده است(1). این مطالعه به صورت نیمه تجربی صورت گرفته است. با توجه به این که نتایج مطالعات کارآزمایی در تصمیم‌گیری‌های بهداشتی و درمانی کاربرد دارند، این دسته مقالات از اهمیت بالایی برخودار است. لذا نتایج این مطالعه می‌تواند بسیار مفید و کاربردی باشد، ذکر چند نکته برای اطمینان از قابل استفاده بودن این روش آموزش در مراکز مشابه قابل بحث است:روش اجرای مناسب و به کارگیری روش آماری مناسب برای افزایش بهبود کیفیت کارآزمایی بالینی ضروری است(2و3)، در گزارش نتایج مطالعات مداخله ای، مقایسه دو گروه در شروع مطالعه یکی از جنبه‌های بسیار مهم گزارش می‌باشد و بایستی در گزارش مطالعه یکسان بودن دو گروه از نظر متغیر‌های زمینه‌ای برای خواننده در صورت امکان با رسم جدول و گزارش آزمون های آماری و ذکر مقدار p ارایه گردد، چرا که در غیر این صورت ممکن است نتیجه مطالعه منتسب به تفاوت دو گروه در شروع مطالعه باشد(2تا4). در صورت امکان جدول مقایسه‌ای دو گروه با ذکر مقدار p برای تایید یکسان بودن دو گروه گزارش شود. تورش داوطلبانه نوعی تورش در مطالعات اپیدمیولوژیک است که افراد مورد بررسی از بین کسانی انتخاب می‌شوند که برای ورود به مطالعه داوطلب می‌شوند، از این نظر افرادی که برای ورود به یک مطالعه یا بررسی داوطلب می‌شوند از نظر بسیاری از متغیر‌ها با جمعیت عادی متفاوت بوده و نسبت به سایر افراد، تاثیری به مراتب بهتر، از برنامه‌های بهداشتی می‌پذیرند(5). در این مطالعه افراد داوطلب وارد مطالعه شده‌اند، با توجه به آنچه ذکر شد کاربرد روش بر روی جمیعت عادی چقدر می‌تواند مفید باشد؟ و در واقع چقدر از نتایج بررسی می‌تواند منتسب به این تورش باشد؟در مقاله فوق، ذکر شده است که مطالعه از نوع نیمه تجربی بوده است، در مطالعات تجربی دو رکن اساسی وجود دارد: وجود گروه شاهد و تخصیص تصادفی دو گروه مورد مطالعه، اما اگر مطالعه مداخله‌ای هر یک از این دو رکن را نداشته باشد(عدم وجود شاهد یا عدم تخصیص تصادفی دو گروه) مطالعه از نوع نیمه تجربی است. در غیر این صورت مطالعه از نوع تجربی است(5). برای خواننده جای سوال دارد که چرا نوع این مطالعه نیمه تجربی ذکر شده است.