مدل پارادایمی توانمندسازی حرفه‌ای مدیران با رویکرد پویایی سیستم‎ها در آموزش عالی

مقدمه: با توجه به شرایط متغیر، پویا و پیچیده دانشگاه‌ها در عصر حاضر، به‌نظر می‌رسد توفیق موسسات و مدیران آموزش‌عالی جهت توانمندسازی حرفه ‌ای،  به کیفیت و چگونگی برنامه‌ریزی، تدوین و اجرای طرح‌های متناسب با شرایط درونی و محیطی دانشگاه بستگی دارد. از این روی رویکرد پویایی سیستم‌ها به‌دلیل انعطاف‌پذیری و هماهنگ بودن با نظام آموزش‌عالی می‌تواند ابزار مفیدی برای بهینه‌سازی نظام آموزش‌عالی باشد. این پژوهش با هدف ارائه الگوی توانمندسازی حرفه‌ای مدیران با رویکر پویایی سیستم‌ها در آموزش‌عالی انجام شد.روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا در زمره تحقیقات آمیخته در دو فاز کیفی-کیفی بوده که در فاز اول  از روش نظریه برخاسته از داده‌‎ها  با رویکرد استراوس و کوربین و در فاز دوم با توجه به ویژگی‌های کل‌گرایی و با تاکید بر تعامل بین اجزا سیستم از روش پویایی سیستم ها، با مدل پنج مرحله‌ای استرمن استفاده شد. محیط این پژوهش دانشگاه‌های علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی و دانشگاه‌های آزاد اسلامی بود. مقوله‌های موثر بر توانمندسازی حرفه‌ای مدیران آموزش عالی با مشارکت 10 نفر از مدیران آموزش و با استفاده از مصاحبه‌های نیمه‌ساختارمند جستجوگردید و روابط علت و معلولی آنها از طریق برگزاری 5 جلسه مدل سازی گروهی با ذینفعان و خبرگان بدست آمد. برای مشخص کردن اعتماد و اطمینان داده‌ها از روایی محتوا و مرور خبرگان استفاده شد.نتایج: یافته‌های حاصل از شبیه‌سازی نشان داد 16 مقوله به‌عنوان علت و 31 مقوله به‌عنوان معلول که برخی از آنها در دو نقش علت و معلول قرار داشتند تعیین و با توجه به تقدم تاثیر مقوله‌ها بر یکدیگر، با استفاده از نرم‌افزار و نسیم الگوی توانمندسازی حرفه‌ای مدیران با رویکرد پویایی سیستم‌ها در آموزش‌عالی ترسیم گردید.نتیجه‌گیری: باتوجه به تعیین روابط علت و معلولی مقوله‌های توانمندسازی حرفه‌ای مدیران آموزش‌عالی، مشخص گردید توانمندسازی حرفه‌ای در گرو توسعه مهارت‌های مدیریتی، رهبری و فردی است و مهارت‎های مورد اشاره با در نظر گرفتن خلاقیت و نوآوری، محیطی انگیزاننده، شایسته‌سالاری، توسعه ارتباطات، توجه به مشکلات و رسیدگی به آنها، تطبیق شغل و شاغل با مد نظر قرار دادن تفکر جمعی و فراهم نمودن منابع مالی مورد نیاز زیر سایه سازمانی مستقل و راهبر امکان‌پذیر است.

presenting a model of professional empowerment of managers by systems dynamics approach in higher education

introduction: given the dynamic and complex nature of universities, the success of higher education institutions in professional development hinges on the quality and appropriateness of their planning, development, as well as the implementation of programs that align with the institution’s internal and external contexts. the systems dynamics approach, owing to its flexibility and compatibility with the higher education system, can serve as a valuable tool for optimizing the higher education system. this study endeavors to present a model for professional development of administrators using the systems dynamics approach in higher education.methods: this bi-phasic qualitative study is applied in terms of objective and mixed-methods in terms of execution. in the first phase, grounded theory with the strauss and corbin approach was employed. in the second phase, given the holistic nature of the study and the emphasis on the interaction between system components, the systems dynamics method was employed, following sterman’s five-stage model. the context of study was medical universities and health services, as well as islamic azad universities. factors influencing the professional development of higher education administrators were explored through semi-structured interviews with 10 educational administrators. the causal relationships between these factors were determined in five group modeling sessions with stakeholders and experts. content validity and expert review were used to confirm the reliability and validity of the data.results: the simulation results identified 16 causal categories and 31 consequential categories, with some categories serving dual roles. utilizing the vensim software, a professional empowerment model for higher education managers was developed, considering the sequential impact of these categories.conclusion: professional empowerment of higher education managers hinges on the cultivation of managerial, leadership, and individual skills. the skills ushered in fostering creativity and innovation, establishing a motivating environment, embracing meritocracy, enhancing communication, addressing emerging challenges, aligning job roles with individual capabilities, operating under an independent and guiding organizational structure, promoting collective thinking, and securing adequate financial resources.