طراحی الگوی توسعه سرمایه انسانی با تکیه بر رویکرد جانشین‌پروری در پرستاران

مقدمه: جانشین‌پروری نگرشی راهبردی برای آینده بلندمدت سازمان می‌‎باشد که کاستی تخصص در اثر خروج نیروها را با انتقال و حفظ دانش جبران می‌نماید. با توجه به کمبود نیروی پرستاری کارآزموده در مراکز بالینی و چالش جایگزینی نیروی جدید پژوهشگر بر آن شد تا عوامل موثر بر سرمایه‌های انسانی با تکیه بر رویکرد جانشین‌پروری در پرستاران را به‌صورت مدلی ارائه نماید.روش‌ها: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد آمیخته می‌باشد که در بخش کیفی مشارکت‎کنندگان به روش نمونه‌گیری هدفمند 12 نفر از خبرگان و در بخش کمی نمونه‌ها به روش تصادفی سیستماتیک 148 نفر از پرستاران شاغل در بیمارستان‌های البرز و فیاض بخش بودند که در سال‌های 1401 تا 1402 وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده‌ها مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و پرسشنامه‌های محقق‌ساخته بود و داده‌ها توسط نرم‌افزار‌های maxqda، spss و smart pls تجزیه و تحلیل گردید.نتایج: پس از تحلیل محتوای مصاحبه‌ها عوامل موثر بر جانشین‌پروری در قالب چهار عامل (آموزش، فرهنگ، مدیریت و منابع) استخراج گردیدند که به‌عنوان چارچوبی برای ساخت پرسشنامه به‌کار گرفته شدند. کفایت و بار عاملی داده‌ها با روش تحلیل عاملی بررسی گردید که عامل منابع سازمانی و مولفه عدالت سازمانی دارای بیشترین تاثیر بر متغیر جانشین‌پروری شناخته شدند و الگوی طراحی شده در دسته الگوهای بسیار خوب ارزیابی گردید.نتیجه‌گیری: رویکرد جانشین‌پروری یک تفکر هوشمندانه جهت نگهداشت تجارب و مهارت‌ها در سازمان می‌باشد که سیاستگذاران حرفه پرستاری جهت مقابله با چالش کمبود نیروی متخصص با در اولویت قرار دادن عوامل موثر بر آن می‌توانند سبب گردش دانش و ایجاد مخزن موثری از استعدادها در حرفه جهت تامین نیازهای آینده و دسترسی به اهداف و بقا در سازمان‌های درمانی گردند.

designing a human capital development model based on the succession approach in nursing

introduction: succession planning is a strategic approach for the long-term future of an organization. it compensates the lack of expertise due to the departure of employees by transferring and preserving knowledge. considering the lack of experienced nurses in clinical centers and the challenge of employing new nurses, the researcher decided to present the factors affecting human capital based on the succession approach in nurses in a form of a model.methods: this practical research adopts mixed approach. in the qualitative part, the participants were 12 experts using the purposeful sampling method and in the quantitative part the samples were 148 nurses working in alborz and fayaz hospitals who were selected through simple random method. they entered the study in the academic years 2022-2023. the data collection tools were semi-structured interviews and researcher-made questionnaires.results: after analyzing the content factors affecting succession were extracted in the form of four factors (education, culture, management, and resources) which were used as a framework for developing a questionnaire. the sufficiency and factor loading of the data were checked by the factor analysis method and the factor of organizational resources and the component of organizational justice were found to have the greatest effect on the succession and the designed model was evaluated under the category of very good models.conclusion: succession approach is a smart way of thinking to preserve experienced staff in the organization. the policy makers of the nursing profession who face the challenge of the absence of expertise are prioritizing the factors to circulate knowledge and create an effective pool of talents in the profession. under such circumstances, future needs can be dealt with and access to goals and survival in treatment organizations seems to be easier.