بررسی ارتباط الگوی صبحگاهی-شبانگاهی دانشجویان، سختی دروس و موفقیت تحصیلی

مقدمه: یادگیری و عملکرد افراد مختلف در ساعات مختلف روز تحت تاثیر ساعت درونی آنها قرار می‌گیرد و افراد مختلف بر اساس عادات خود به سه دسته صبحگاهی، بینابینی و شبانگاهی تقسیم می‌شوند. عملکرد شناختی افراد نیز از این قانون پیروی می‌کند و افراد مختلف در ساعات خاصی از روز به اوج عملکرد خود می‌رسند. در برنامه‌ریزی درسی این رسم وجود دارد که دروس دشوار در ساعات ابتدایی روز آموزش داده شوند تا یادگیری بهتری ایجاد شود. این مطالعه قصد دارد بررسی نماید موفقیت تحصیلی دانشجویان با عادات مختلف صبحگاهی-شبانگاهی در دروس دشوار و آسان چه تفاوتی دارد.روش‌ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- تحلیلی گذشته‌نظر است که بر روی دانشجویان نیمسال 5 دوره پزشکی عمومی انجام گرفت. عادات صبحگاهی- شبانگاهی دانشجویان با پرسشنامه 19 گزینه‌ای هورن-اشتراس تعیین گردید. سپس از دانشجویان خواسته شد از طریق پرسشنامه پژوهش‌گر ساخته‌ای تعیین نمایند کدام درس دشوار و کدام آسان است. معیار تصمیم‌گیری برای دشواری و آسانی دروس میزان اتفاق‌نظر 50 درصد در نظر گرفته شد. سپس نمرات دانشجویان در دروس مورد نظر از آموزش دانشکده اخذ گردید و با استفاده از آزمون t، anova و رگرسیون چند متغیره در نرم‌افزار spss مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: شصت و سه دانشجو (67 درصد دختر، 33 درصد پسر) در این مطالعه شرکت کردند. دروس فیزیولوژی، پاتولوژی و انگل و قارچ به عنوان دروس دشوار و دروس دروس اخلاق اسلامی، تغذیه، تاریخ تحلیلی اسلام و دروس عملی انگل و قارچ و فیزیولوژی در زمره دروس آسان قرار گرفت. 11 درصد دانشجویان صبحگاهی، 60 درصد بینابینی و 29 درصد شبانگاهی در نظر گرفته شدند. میانگین نمرات دختران شبانگاهی در دروس دشوار به طور معناداری نسبت به دختران صبحگاهی و بینابینی افت نمود (pvalue فیزیولوژی =009/0، پاتولوژی=005/0، انگل و قارچ=059/0). در حالی که افت مشابه در دانشجویان پسر معنادار نبود.نتیجه‌گیری: اگر چه تفکر قالب در برنامه‌ریزی دروس بر این اساس قرار گرفته که دروس دشوار و اخنصاصی باید در ساعات اولیه روز آموزش داده شوند نتایج این مطالعه نشان داد دانشجویان شبانگاهی در دروس دشوار که به عملکرد شناختی بیشتری نیاز دارد دچار افت تحصیلی می‌شوند و در برنامه‌ریزی‌ها توصیه می‌شود دروس اختصاصی دشوار در ساعاتی ارایه گردد که همه گروه‌های دانشجویی از عملکرد شناختی بهتری برخوردار باشند.