وضعیت شادمانی دانشجویان پرستاری

شاد بودن و شاد زیستن می‌تواند بسیاری از مشکلات روحی- روانی را حل کند و سبب افزایش انگیزه در کار و تحصیل گردد(1). لذا همواره پژوهشگران و روانشناسان به بررسی راه‌کارها و روش‌هایی جهت افزایش شادی دانشجویان، این قشر تاثیرگذار و آینده‌ساز جامعه، پرداخته‌اند و فعالیت‌های پژوهشی متعددی نیز در این خصوص انجام داده‌اند(1تا4). در این بین شناخت مشکلات و تنش‌های روحی دانشجویان پرستاری به دلیل اهمیت شغلی آنها و سر و کار داشتن با جسم و روان انسان‌ها و سنگین بودن دروس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از سوی دیگر ترک تحصیل و افت تحصیلی دانشجویان پرستاری یکی از پیامدهای قابل انتظار برای مشکلات روحی و روانی دانشجویان است(5). لذا با توجه به اینکه یکی از اهداف نظام‌های آموزشی فراهم کردن شرایط لازم جهت حفظ و ارتقای سلامت روانی ، عاطفی و جسمانی فراگیران است این پژوهش با هدف بررسی وضعیت شادمانی دانشجویان پرستاری دانشکده پرستاری ابهر انجام شده است تا بتوان با ارایه راه‌کار‌هایی مسوولین را در ایجاد محیط پرنشاط آموزشی یاری کرد.در این مطالعه توصیفی مقطعی، جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشکده پرستاری ابهر در سال 87-86 بود. روش نمونه‌گیری سرشماری بود. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، آزمون شادمانی آکسفورد بود که توسط آرژیل و همکارش(1987) طراحی شده است(6). این ابزار شامل 29سوال 4 گزینه‌ای است که گزینه‌های آن به ترتیب از(0 تا 3) نمره‌گذاری شده‌اند. محدوده امتیاز کل پرسشنامه بین (87-0) تعیین گردید. بر این اساس امتیاز (28-0) به عنوان شادمانی پایین،(57-29) شادمانی قابل قبول و (87-58) شادمانی خیلی خوب در نظر گرفته شد. در ایران آزمون آکسفورد توسط علی‌پور و نور بالا (1378) ترجمه شده و روایی و پایایی آن به تایید رسیده است(7). پرسشنامه‌ها بین تمامی دانشجویان به تعداد 75 نفر پس از بیان اهداف و جلب رضایت کتبی واحدهای مورد پژوهش و توضیح نحوه تکمیل پرسشنامه و تاکید بر محرمانه بودن اطلاعات، پرسشنامه ها در بین تمامی 75 نفر دانشجوی پرستاری توزیع شد که نهایتاً 65 پرسشنامه تکمیل شده(6/86 درصد) دریافت و داده ها توسط نرم‌افزار spss-11.5 تحلیل شد. جهت مقایسه میانگین نمره شادمانی در دو جنس و افراد متاهل و مجرد و افراد دارای مسکن ثابت و بدون مسکن ثابت، از آزمون t و جهت بررسی میانگین شادمانی در ترم‌های مختلف تحصیلی از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه استفاده شد. یافته‌ها نشان داد که میانگین کلی نمره شادمانی دانشجویان 08/43 است که 4/18 % (12نفر) از دانشجویان میزان شادمانی پایین و 2/69% (45نفر) از دانشجویان شادمانی در حد قابل قبول و 3/12%(8 نفر) از آنان میزان شادمانی خیلی خوبی داشتند. همچنین بین میانگین شادمانی دو جنس (722/0 > (p، افراد متاهل و مجرد (385/0 > p ) و افراد با مسکن ثابت و غیرثابت (808/0 > p) تفاوت معناداری وجود نداشت؛ اما بین میانگین شادمانی در ترم‌های مختلف تحصیلی ارتباط معناداری وجود داشت (009/4=f و 012/0p < ). به طور کلی بر اساس یافته‌های این پژوهش درصد بسیار کمی از دانشجویان از سطح شادمانی خیلی خوب برخوردار بودند که در این بین شادمانی در دو گروه دانشجویان جدیدالورود و دانشجویان سال آخر پایین‌تر بوده است. لذا ضروری است که بهداشت روان دانشجویان پرستاری در بدو ورود دانشجویان به دانشگاه مورد بررسی قرار گیرد، برگزاری جلسات معارفه قبل از ورود دانشجویان به دانشگاه و برقراری کارگاه‌های آموزش مهارت‌های ارتباط و روش‌های حل مشکل در ترم‌های اول و دوم می‌تواند به گونه قابل توجهی از میزان افت تحصیلی و بروز علایم اضطرابی و افسردگی در آنها بکاهد و سبب حفظ شادمانی آنها گردد. همچنین اطلاعات مقدماتی قبل از ورود دانشجو به محیط آموزشی می‌تواند از میزان اضطراب و نگرانی‌های بعدی بکاهد. همچنین لازم است اقدامات برنامه‌ریزی شده‌ای جهت ارتقای بهداشت روان و حفظ آن در سطح مناسب در تمامی دوران تحصیلی اتخاذ گردد تا موارد انحراف سریعاً شناسایی و اقدامات لازم انجام گیرد. انجام آزمون‌های غربال‌گری به منظور شناخت دانشجویان دارای رفتارهای پرخطر، انجام برنامه‌های تفریحی، و تقویت مراکز مشاوره می‌تواند در این راه مفید باشد.