میزان گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان پزشکی در دومقطع علوم پایه و پیش‌کارورزی

مقدمه: تفکر انتقادی به عنوان هدف نهایی تربیت و از معیارهای اعتباربخشی نهاد‌های آموزشی ذکر می شود و سازمانهایی نظیر فدراسیون بین المللی آموزش پزشکی بر اهمیت آن تاکید می ورزند. این مطالعه به منظور بررسی میزان گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان رشته پزشکی دو مقطع علوم پایه و پیش‌کارورزی در دو دانشگاه در سال 1389 انجام شد.روش‌ها: این مطالعه توصیفی مقطعی به روش سرشماری در دانشجویان پزشکی دو دانشگاه علوم پزشکی تهران و مشهد در دو مقطع علوم پایه و پیش کارورزی (تعداد 635 نفر) انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه سمتاک (سنجش میل به تفکر انتقادی کالیفرنیا) و پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک بود. داده‌های گردآوری شده با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی و آزمون تی استیودنت بررسی شد.نتایج: تعداد 442 پرسشنامه تکمیل و تحلیل شد. میانگین نمره کل گرایش به تفکر انتقادی51/30±08/291 بود. نمره کلی گرایش به تفکر انتقادی بین دو مقطع مورد مطالعه یعنی علوم پایه (98/31±38/291) و پیش کارورزی (6/28±70/290) تفاوت معنادار نداشت (81/0p=)، اما بین این دو مقطع، تفاوت معنادار در سه خرده مقیاس حقیقت‌جویی (012/0p=)، اعتماد به نفس (011/0p=) و کنجکاوی (001/0p=) مشاهده شد. تفاوت معنادار در نمره کل بین دو دانشگاه علوم پزشکی تهران (9/30±68/291) و مشهد (97/29±67/291) وجود نداشت (07/0p=)، اما نمرات خرده مقیاس نظام‌داری حاکی از برتری دانشگاه علوم پزشکی تهران بود (023/0p=). افراد با گرایش مثبت قوی تنها دو دهک انتهایی نمودار نرمال را به خود اختصاص دادند.نتیجه‌گیری: وضعیت گرایش تفکر انتقادی دانشجویان پزشکی بر اساس مقیاس مورد استفاده در این مطالعه متوسط و مثبت ارزیابی شد. به نظر می‌رسد نظام آموزشی برای ارتقای گرایش به تفکر انتقادی در دانشجویان، نیازمند بازنگری است. اطلاعات حاصل از این مطالعه می‌تواند گام نخستین برای انجام پژوهش‌هایی باشد که به جستجوی روش‌های مداخله در برنامه درسی به منظور پرورش بهتر تفکر انتقادی بپردازد.