مقایسه تاثیر آموزش خودآزمایی پستان توسط هم‌سالان و کارکنان بهداشتی، بر آگاهی و موانع انجام آن در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی شیراز

مقدمه: خودآزمایی پستان، تنها روش تشخیص زود هنگام در دسترس برای کنترل سرطان پستان در مراحل اولیه است، ولیکن اکثر خانم‌ها به طور منظم این معاینه را انجام نمی‌دهند. مطالعه حاضر با هدف مقایسه تاثیر آموزش خودآزمایی پستان توسط هم‌سالان و کارکنان بهداشتی بر آگاهی و موانع انجام آن در دانشجویان انجام شد.روش‌ها: در این پژوهش نیمه تجربی، 112دانشجوی در حال تحصیل در دانشگاه علوم پزشکی شیراز به طور تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه قرار گرفتند. از آنان پیش‌آزمون و دو پس‌آزمون گرفته شد. ابزار گردآوری اطلاعات یک پرسشنامه محقق‌ساخته شامل اطلاعات عمومی و دموگرافیک شرکت‌کنندگان، آزمون سنجش آگاهی و آزمون سنجش موانع انجام خودآزمایی پستان بود. در گروه آموزش توسط هم‌سال از هر کلاس 2 تا 3 نفر به عنوان آموزش‌دهنده هم‌سال انتخاب شده و آموزش دیدند. دانشجویان در دو گروه توسط هم‌سالان و توسط کارکنان بهداشتی به طور مجزا آموزش دیدند. در پایان جلسات آموزشی، پس‌آزمون اول و 6 هفته بعد پس‌آزمون دوم به عمل آمد. روش‌های آماری مورد استفاده آزمون‌های آماری مجذور کای، تی زوج و مستقل، آنالیز واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر بودند.نتایج: میانگین نمرات آگاهی در گروه آموزش همسالان بلافاصله بعد از آموزش25/1±05/18 و در گروه آموزش کارکنان 2/2±9/16بود که این اختلاف از نظر آماری معنا دار بود (27/3,t= 002/0p=). همچنین این نمرات شش هفته بعد از آموزش در گروه آموزش همسالان برابر 75/1±6/16 و در گروه آموزش توسط کارکنان برابر 1/2±9/16 بود. که این تفاوت از نظر آماری معنادار بود (90/2,t= 004/0p=). میانگین نمره موانع انجام خودآزمایی پستان در حیطه‌های عوامل اضطراب، ذهنیت و آگاه‌مندی در افراد گروه آموزش توسط هم‌سال بالاتر از میانگین تغییرات نمره افراد گروه آموزش دیده توسط کارکنان بهداشتی بلافاصله بعد از آموزش بود و این تفاوت آماری در مورد آگاه‌مندی هم‌چنان معنادار بود.نتیجه‌گیری: از آنجا که اثربخشی آموزش خودآزمایی پستان به دانشجویان توسط هم‌سالان بیشتر از کارکنان بهداشتی بود پیشنهاد می‌گردد این شیوه آموزشی، به خصوص در آموزش بهداشت به جوانان بیشتر مورد استفاده قرار گیرد.