کاربرد رویکرد تحلیل سلسله مراتبی در اولویت‌بندی مشکلات آموزش بالینی از دیدگاه اساتید بالینی و متخصصین آموزش پزشکی

مقدمه: کیفیت آموزش بالینی از مهمترین مولفه‌های آموزشی برای پرورش مهارت‌های بالینی است. شواهد نشان می‌‍دهد که آموزش بالینی همراه با مشکلات فراوانی است و تلاش برای رفع آنها از اولویت‌های متخصصین آموزش پزشکی می‌باشد. هدف این پژوهش شناسایی  مشکلات آموزش بالینی و رتبه‌بندی مشکلات از دیدگاه اساتید بالینی و متخصصین آموزش پزشکی  با به کارگیری روش تحلیل سلسله مراتبی (ahp) بود.روش‌ها: در این مطالعه مقطعی توصیفی-تحلیلی، 40 نفر (32 استاد بالینی و 8 متخصص آموزش پزشکی) وارد مطالعه شدند. مشارکت‌کنندگان به‌صورت نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. در اولین فاز با استفاده از مرور متون جامع، مشکلات آموزش بالینی شناسایی، غربالگری و اولویت‌بندی شد. در دومین فاز، با استفاده از الگوی ahp مهمترین مشکلات به ترتیب اولویت مشخص شدند. روایی و پایایی پرسشنامه‌ها با استفاده از اعتبار محتوا و آزمون مجدد کسب گردید. داده ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 21 شامل میانگین و انحراف معیار، درصد و فراوانی و نرم‌افزار expert choice نسخه 11 مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار گرفتند.نتایج: مرور متون جامع منجر به شناسایی 47 مشکل شد. در بررسی اولیه، 17 مشکل کم‌اهمیت حذف گردید و 30 مشکل توسط متخصصین آموزش پزشکی رتبه‌بندی شدند. یافته‌ها نشان داد که عدم وجود انگیزه در دانشجویان (2.45±7.82)، همزمانی راند کاری و آموزشی (2.20±7.79) و نامناسب بودن روش‌های ارزشیابی بالینی (2.45±7.49) رتبه‌های یک تا سه را به خود اختصاص دادند. در مرحله دوم، 32 استاد بالینی با انجام مقایسه زوجی به اولویت‌بندی نهایی مشکلات پرداختند. نتایج الگوی ahp نشان داد که تعداد زیاد دانشجویان با وزن 0.248 در سطح اول، کمبود فضای آموزشی-درمانی با وزن 0.183 در سطح دوم و در سطح سوم فقدان انگیزه شغلی با وزن 0.103 به‎عنوان با اهمیت‌ترین مشکلات شناخته شدند.نتیجه‌گیری: ارتقای مستمر کیفیت آموزش بالینی مستلزم شناسایی مشکلات و اولویت‌بندی آنها با استفاده از روش‌های علمی جهت انجام اقدامات اصلاحی مناسب است. برنامه‌ریزی جهت مدیریت راندهای پرازدحام یکی از مهمترین اولویت‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور است.

the use of the analytic hierarchy process approach in prioritizing clinical education problems from the perspective of clinical teachers and medical education experts

 introduction: the quality of clinical education is one of the important factors to improve clinical skills. evidence shows that clinical education is replete with many challenges and attempt to tackle these challenges is priorities of medical education experts. this study endeavored to use the analytic hierarchy process to rank order the challenges of clinical medical education from the perspective of clinical teachers and medical education experts.methods: in this descriptive cross-sectional study, 40 participants (32 clinical teachers and 8 medical education experts) were selected through convenience sampling. in the first phase, the challenges of clinical education were identified, screened, and prioritized using comprehensive searches. in the second phase, analytic hierarchy process was done and the important problems were identified. results: comprehensive literature review led to the identification of 47 challenges. the preliminary screening eliminated 17 challenges and 30 challenges were ranked ordered by medical education experts. data analysis showed that lack of student motivation (7.82±2.45), simultaneous working round and teaching round (7.79±2.20), and inappropriate evaluation methods (7.49±2.45) were the important challenges. in the second phase, 32 medical teachers prioritized the final challenges. ahp analysis showed that the presence of too many students in rounds (weight: 0.248), confined educational spaces (weight: 0.183), and lack of job motivation (weight: 0.103) were considered the most critical challenges.  conclusion: ongoing improvement of the quality of clinical education depends on the identification of clinical problems by the use of scientific methods to do corrective actions. planning to manage crowded clinical rounds is one of the important priorities of medical universities.