تصمیم‌گیری بالینی: چیستی و چگونگی

مقدمه: با رشد روش‌های تشخیصی و درمانی و تاکید بر کاهش خطاهای پزشکی به موازات پیشرفت‌های روزافزون تکنولوژی، نقش تصمیم‌گیری بالینی پزشکان پر‌رنگ شده‌ است. آموزش تصمیم‌گیری بالینی مستلزم شناخت همه‌جانبه فرآیند و ماهیت آن و به‌دست آوردن تعریفی جامع از این مفهوم است، مطالعه‌ی حاضر با هدف تبیین مفهوم و عوامل موثر بر تصمیم‌گیری بالینی بر‌اساس مقالات مروری منتشر شده انجام گردید.روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر یک مرور قاعده‌مند بود که بر ‌روی مقالات مروری موجود در پایگاه علمی pubmed با کلیدواژه‌های تصمیم‌گیری بالینی یا تصمیم‌گیری یا تصمیم‌گیری بالینی اشتراکی decision making” or “clinical decision making” or “shared decision making in mesh terms در ده سال اخیر اجرا گردید. ابتدا عنوان و سپس چکیده رکوردهای به دست آمده از نظر ارتباط با سوال پژوهش، در دو مرحله متوالی غربال شدند و نهایتا متن کامل مقالات مرتبط به دقت مطالعه و مفاهیم اصلی آن استخراج گردید. نتایج: ابتدا 15162 رکورد با استفاده از راهبرد جستجو و فیلترهای مذکور در فوق (مقاله مروری در ده سال اخیر) به‌دست آمد. پس از غربالگری عناوین همه رکوردها، 146 مقاله برای بررسی چکیده انتخاب شدند. نهایتا 15 مقاله که کاملا با سوالات پژوهش مرتبط بودند در مرور وارد شد. که متن کامل آنها به دقت مطالعه شد. مقالات در دو دسته‌بندی (مفهوم تصمیم‌گیری بالینی و عوامل موثر بر تصمیم‌گیری بالینی) گروه‌بندی شدند.نتیجه‌گیری: تصمیم‌گیری‌بالینی را می‌توان براساس جمع‌بندی صورت گرفته از متون مختلف این چنین تعریف نمود: تصمیم‌گیری بالینی یک فرایند پویا، شناختی و چند عاملی است که طی آن پزشک یا فرد مسوول، اقدامات و روش‌های سامان‌بخشی دارای اولویت برای هر بیمار را با توجه به شرایط و مولفه‌های فردی، محیطی، و بافتاری (از جمله فرهنگی، اقتصادی و سازمانی) انتخاب می‌کند. فرآیند تصمیم‌گیری بالینی فرایندی شناختی است که از سلسله عوامل پیرامونی خود تاثیر می‎پذیرد. عوامل موثر بر تصمیم‌گیری را می‌توان به‌طور خلاصه شامل عوامل شناختی، احساسی، محیطی، فرهنگی، ریسک‌ها، سبک استدلال (استقرایی-استنتاجی) و خطاهای پزشکی دانست.

clinical decision making: what and how

introduction: regarding the development of diagnostic and therapeutic technologies as well as the emphasis on reducing medical errors, the role of doctors’ clinical decision making (cdm) has become more prominent. to teach cdm, it seems necessary to know its nature and process, and clearly define the concept. this study was conducted to define cdm and factors affecting cdm process according to the published review papers.methods: this study was a systematized review on review articles indexed in pubmed. papers with “decision making” or “clinical decision making” or “shared decision making” in mesh terms that published in the last 10 years were retrieved and their title and abstract were screened for relevance in two steps. the full-text of selected papers was studied carefully to extract main concepts according to the research questions. results: initially, 15162 records were found using the aforementioned search strategy and filters (review, last 10 years). after screening of all paper titles, 146 papers were selected for screening of abstracts. finally, 15 papers were included as relevant to the research questions and their full text was carefully read. papers were grouped into two categories (viz., concept of cdm & factors contributing in cdm).conclusion: according to the findings, clinical decision making could be defined as: “a dynamic, cognitive and multi-factorial process used by the physician or the person in charge to choose among the management options for each patient, which are prioritized according to different personal, environmental, and contextual (including cultural, economic, and organizational) factors. clinical decision making is a cognitive process that could be affected by environmental factors. contributing factors could be summarized into: cognitive, emotional, environmental, cultural, risks, reasoning style (inductive/deductive), and medical errors.