شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر آینده‌پژوهی آموزش علوم پزشکی مبتنی بر رویکرد پویایی رقابتی

مقدمه: آینده‌پژوهی به منزله یک مفهوم میان رشته‌ای تصویری روشن از آینده‌ در حیطه آموزش پزشکی دانشگاه‌ها را فراهم می‌آورد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر آینده‌پژوهی آموزش علوم پزشکی مبتنی بر رویکرد پویایی رقابتی در دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران انجام شد.روش‌ها: این مطالعه به روش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و تحلیل محتوای کیفی انجام شد. جامعه پژوهش شامل کلیه متخصصان و صاحب‌نظران عرصه آموزش پزشکی بود که در مجموع 13 نفر از آن‌ها، به روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی، انتخاب و آرا و نظراتشان در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی تجزیه و تحلیل شد.نتایج: تحلیل کیفی نتایج حاصل از مصاحبه با صاحب‌نظران حوزه آموزش پزشکی نشان داد که آینده‌پژوهی این حوزه مستلزم توجه به 6 مقوله اصلی و 21 زیر مقوله است. شرایط علی (کادر هیات‌علمی مجرب، تنوع برنامه‌های آموزشی و پژوهشی، گسترش پژوهش‌های کاربردی، تعامل دانشگاه با شرکت‌ها و موسسات دانش بنیان، برنامه درسی انعطاف‌پذیر و کاربردی)، عوامل زمینه‌ای (ضرورت تفکر در مورد آینده ‌به عنوان یک عمل تربیتی، امکانات آموزشی متعدد، ارتباطات اجتماعی مناسب)، شرایط مداخله‌گر (داشتن مهارت‌های منتقدانه و تفسیری از آینده، وجود سیاست توانمندسازی و آشنایی اساتید و دانشجویان با شاخص‌های آینده‌نگری)، راهبردها (توانمندسازی منابع انسانی، توسعه ظرفیت‌های آموزشی و پژوهشی و استفاده از روش‌های گوناگون تدریس) و پیامدها (ارائه عملکرد فعالانه در برابر رویدادهای آموزشی، ارتقای یادگیری مادام‌العمر، در نظر گرفتن دانشجویان به عنوان سرمایه اجتماعی، ارزیابی و تجدید نظر منظم) از تجزیه و تحلیل داده ها استخراج شد.نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که آینده‌پژوهی در حوزه آموزش علوم پزشکی مبتنی بر پویایی رقابتی امری مهم و با اهمیت است و لذا پژوهشگران و متخصصان حوزه آموزش پزشکی و آینده‌پژوهی می‌توانند از این مولفه‌ها در جهت آینده‌پژوهی آموزش پزشکی استفاده نمایند.

Identifying Effective Components on Futures Studies of Medical Sciences Education Based on Competitive Dynamics Approach

Introduction: Futures studies as an interdisciplinary concept provides a vivid image of the future in the field of medical education in universities. This study endeavored to identify effective components on futures studies of medical sciences education based on competitive dynamics approach in Mazandaran University of Medical Sciences.Methods: This qualitative study was performed through semistructured interviews and qualitative content analysis. The population included experts in the field of medical education, a total of 13 of whom were selected by snowball sampling, and their votes and opinions were analyzed in three stages of open, axial and selective coding.Results: Qualitative analysis of the results of interviews with experts in the field of medical education showed that the futures studies of research in this field requires attention to 6 major categories and 21 subcategories. Causal conditions (experienced academic staff, diversity of educational and research programs, expansion of applied research, university interaction with knowledgebased companies and institutions, flexible and applied curriculum), contextual factors (necessity of thinking about the future as an educational practice, multiple educational facilities, and appropriate social communication), interfering conditions (having critical and interpretive skills of the future, existence of empowerment policy and familiarization of professors and students with futuristic indicators), strategies (empowerment human resources, development of educational and research valences and use of various teaching methods) and consequences (providing active performance vs. educational events, promoting lifelong learning, considering students as social capital, regular evaluation, review) was extracted from the analysis.Conclusion: Overall, the results of this study revealed that futures studies in the field of medical education based on competitive dynamics is important and therefore researchers and specialists in the field of medical education and futures studies can use these components for the futures studies of medical education.