تحلیل انتقادی گفتمان آموزش پزشکی: مطالعه موردیِ مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی

مقدمه: یکی از راه‌های دستیابی به بینش کلی متفکرین یک حوزه مطالعاتی استفاده از تحلیل تاریخی گفتمان آنها است. مطالعات برآمده از چشم‌اندازهای علوم اجتماعی انتقادی به محققین اجازه می‌دهند که به بررسی اندیشه‌های بیان نشده و پنهان روش‌ها و ابزارهای آموزشی بپردازند. این مطالعه با هدف تحلیل انتقادی گفتمان مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی در 18 سال نخست انتشار آن انجام شد.روش‌ها: در این مطالعه از رویکرد فوکویی تحلیل انتقادی گفتمان استفاده شد. کلیه نامه‌های ارسالی به سردبیر مجله بررسی شدند و نحوه به‌کارگیری زبان به عنوان میانجی فرهنگی در روابط قدرت، ملاحظات موجود در تعاملات اجتماعی، نهادها و بدنه دانش مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج: بررسی‌ها نشان داد که دو رویکرد اصلی در قسمت نامه به سردبیر وجود دارد: تقاضا برای استانداردسازی پژوهش و استاندارد‌سازی آموزش . به نظر می‌رسد در لایه‌ی عمیق‌تر، مناقشه میان آموزش پزشکی به مثابه عرصه و آموزش پزشکی به مثابه رشته در جریان است.نتیجه‌گیری: دو تهدید اصلی برای عرصه‌ی آموزش پزشکی منحصر دانستن آن به رشته‌ی آموزش پزشکی، تک‌رشته‌ای کردن آن و دیوان سالارانه کردن آن در قالب بخش‌نامه‌ها و دستورالعمل‌های نهادهای سیاست‌گذار کلان است. برای آنکه عرصه‌ی آموزش پزشکی همچنان غنای خود را حفظ کند باید تنوع و گستره‌ی رشته‌های درگیر در آن حفظ و تقویت شود. ایجاد توازن و تعادل میان خدمت و پژوهش، تاسیس نهادهایی که پژوهش‌های صورت گرفته را در قالب بسته‌های سیاستی عرضه کنند و تلاش برای برقراری ارتباط میان سیاست‌گذاران آموزش پزشکی، پژوهشگران این حوزه و افرادی که مستقیماً دست‌اندرکار آموزش دانشجویان هستند، به بالیدن و گسترش عرصه آموزش پزشکی یاری می‌رساند.

Critical Discourse Analysis of Medical Education: A Case Study of Iranian Journal of Medical Education

Introduction: Using the historical discourse analysis is an approach to discover general insights of thinkers of a field of study. The studies resulted from the perspectives of the critical social sciences allow scholars to explore unspoken and hidden ideas of the educational methods and tools. The aim of this study was to critically analyze the discourse of the Iranian Journal of Medical Education in the first 18 years of its publication. Methods: In this study, critical discourse analysis was performed using Foucault's approach. All ldquo;letters to the editor rdquo; were analyzed in respect of language usage as a cultural mediator in power relations, considerations in social interactions, institutions and the body of knowledge. Results: The investigations showed that there are two main approaches in the part of ldquo;Letter to the editor rdquo;: A demand for ldquo;the standardization of research rdquo; and ldquo;the standardization of education rdquo;. In a deeper layer, it seems that there is a dispute between ldquo;medical education as a field rdquo; and ldquo;medical education as a discipline rdquo;.Conclusion: The two main threats to the field of medical education are to restrict it to the discipline of medical education as a monodiscipline and to bureaucratize it in the form of directives and guidelines of the macropolicymaking institutions. In order to maintain the richness of the field of medical education, the diversity and range of involved disciplines must be maintained and reinforced. Establishing a balance between service and research, establishing institutions carrying out research in the form of policy packages, and attempting to establish a relationship between medical education policymakers, researchers in the field and those involved directly in training students will help to grow and develop the field of medical education.