ارزیابی کیفی آب چاه‌‌های مصرفی در آبیاری فضای سبز شهر ملایر

فضای سبز به دلیل ارزش‌‌های محیط‌‌زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است. آب‌‌های زیر زمینی از جمله مهم‌‌ترین منابع تامین کننده آب شیرین جهت آبیاری فضای سبز و کشاورزی می‌‌باشند که آلوده شدن آن‌‌ها تاثیرات عمده‌‌ای بر محیط‌‌زیست دارد. در این پژوهش با هدف ارزیابی کیفی آب چاه‌‌های مورد استفاده در آبیاری فضای سبز در شهر ملایر نمونه‌‌برداری در فصل تابستان سال 1398 از 6 حلقه چاه فعال صورت گرفت. سپس پارامترهای هدایت الکتریکی،ph، کربنات، بی‌کربنات ، کلر، سولفات، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم اندازه‌‌گیری شد و شاخص‌‌های نسبت جذب سدیم (sar)، هدایت‌الکتریکی (ec)، درصد سدیم (na%)، نسبت منیزیم (mr)، شاخص ویلکوکس (wilcox)، خورندگی (cr)، شاخص نفوذپذیری (pi)، پتانسیل شوری (ps) کربنات و بی‌کربنات سدیم باقیمانده (rsc) جهت طبقه‌‌بندی کیفی آب از لحاظ کشاورزی و آبیاری محاسبه شد. با توجه به نتایج حاصل از محاسبه شاخص sar، mr، kr و pi تمام ایستگاه‌‌ها در شرایط مطلوب و در طبقه خوب جهت استفاده به منظور آبیاری قرار دارند. بررسی درصد سدیم نشان داد که کمترین درصد سدیم مربوط به ایستگاه‌‌های پلاک هفده و بلوار حاج طوسی و بیشترین آن مربوط به ایستگاه چهار راه سعدی است. شاخص cr نشان داد که این شاخص برای تمام ایستگاه‌‌ها به جز ایستگاه شماره 14 کمتر از یک و در حد مطلوب است. بر اساس شاخص ps بلوار حاج طوسی و پلاک 17 دارای کیفیت عالی و سایر چاه‌‌ها در طبقه‌‌کیفی متوسط برای کشاورزی قرار گرفتند. همچنین کیفیت آب از لحاظ کربنات و بی‌کربنات  سدیم باقیمانده، برای کل چاه‌‌ها به جز چاه بلوار حاج طوسی در محدوده کیفیت خوب برای کشاورزی قرار گرفت. کمترین مقدار کربنات سدیم باقیمانده مربوط به چاه بلوار حاج نظر و بیشترین آن مربوط به بلوار حاج طوسی به‌دست آمد. نتایج شاخص ویلکاکس بر اساس هدایت‌الکتریکی نیز نشان داد که چاه‌‌های چهار راه سعدی، باغ حاج نظر، چاه شماره 9 و چاه شماره 14 در طبقه متوسط از لحاظ شوری قرار می‌‌گیرند و چاه‌‌های بلوار حاج طوسی و پلاک 17 از نظر شاخص ویلکاکس در طبقه خوب از لحاظ شوری قرار گرفتند. لذا کیفیت این دو چاه جهت آبیاری فضای سبز بهتر از سایر چاه‌‌ها است. با توجه به تمام پارامتر‌‌ها کیفیت آب ایستگاه پلاک 17 از تمام ایستگاه از مطلوبیت بهتری برخوردار است، لذا به علت بالا بودن کیفیت آب این ایستگاه، می‌‌توان از آن جهت آبیاری مزارع کشت نشا استفاده نمود.

qualitative assessment of well water used for irrigation in green spaces of malayer city

green spaces are crucial for their environmental benefits, and groundwater serves as one of the most important sources of fresh water for irrigating green spaces and agriculture. however, groundwater pollution can have significant environmental impacts. this study aimed to assess the quality of well water used for irrigation in malayer city’s green spaces. during the summer of 2018, water samples were collected from six active wells. the parameters measured included electrical conductivity (ec), ph, carbonate, bicarbonate, chloride, sulfate, calcium, magnesium, sodium, and potassium. additionally, key indices were calculated to classify the water quality for agricultural and irrigation purposes, including sodium absorption ratio (sar), sodium percentage (na%), magnesium ratio (mr), wilcox index, corrosivity ratio (cr), permeability index (pi), salinity potential (ps), and residual sodium carbonate (rsc). according to the results of calculating the sar, mr, kr and pi index, all the stations are in good conditions and in a good level for irrigation purposes. based on the calculated indices for sar, mr, kr, and pi, all stations are in good condition and suitable for irrigation. the analysis of the sodium percentage (na%) indicated that the lowest values were observed at plaque 17 and haj toosi blvd stations, while the highest was recorded at saadi crossroads station. the cr index revealed values below one for all stations, except for station 14, indicating optimal conditions for most locations. according to the ps index, the water quality at haj toosi blvd and station 17 was classified as excellent, while the other wells fell into the medium quality category for agricultural purposes. in terms of residual sodium carbonate and bicarbonate, the water quality was rated good for agriculture at all wells, except for haj toosi blvd. the lowest residual sodium carbonate levels were found at haj nazar blvd, while the highest were at haj toosi blvd. wilcox index results, based on electrical conductivity, showed that the wells at saadi crossroads, bagh haj nazar, well no. 9, and well no. 14 were in the medium class for salinity, while haj toosi blvd and plaque 17 were classified as good in terms of salinity. therefore, the water quality at these two wells is more suitable for irrigation compared to the others. overall, plaque 17 station exhibited the best water quality for irrigation and plant cultivation among all the stations studied.