ارائه مدل مناسب جهت مکانیابی احداث تصفیه‌خانه فاضلاب در استان مازندران با استفاده از روش‌‌های topsis، anp و ahp

مکانیابی فعالیتی است که قابلیت‌‌ها و توانایی‌های یک منطقه را از لحاظ وجود زمین مناسب و کافی و ارتباط آن با سایر کاربری‌‌ها جهت انتخاب مکانی مناسب برای کاربری خاص، مورد توجه و تجزیه‌و‌تحلیل قرار می‌‌دهد. تصفیه‌خانه‌‌های فاضلاب به علت انتخاب نادرست و غیراصولی محل احداث، با مسائل و مشکلات جدی در مرحله بهره‌‌برداری مواجه می‌‌شوند. استان‌‌ مازندران به دلیل افزایش جمعیت در سال‌‌های اخیر و عدم مدیریت فاضلاب، با مشکلات متعدد محیط‌‌زیست، بهداشت و نارضایتی‌‌های اجتماعی مواجه شده است و انتخاب مکان مناسب جهت احداث فاضلاب و مدیریت درست آن در جهت استفاده مجدد از فاضلاب از ملزومات می‌‌باشد. هدف از پژوهش موردنظر، ارائه مدل مناسب جهت مکانیابی احداث تصفیه‌‌خانه فاضلاب با استفاده از روش‌‌های topsis، anp و ahp در استان مازندران با تاکید بر استفاده مجدد است. در این پژوهش ابتدا معیارهای ارتفاع، شیب، زمین شناسی، پوشش‌‌گیاهی، فاصله از شهر، فاصله از جاده، فاصله از گسل و فاصله از آبراهه تهیه شد سپس با استفاده از پرسشنامه نظر متخصصین و کارشناسان جهت امتیازدهی به پارامترها مورد استفاده قرار گرفت و وزن لایه‌‌ها با استفاده از نرم‌افزار expert choice و super decision تهیه و در نهایت در نرم‌افزار arcgis 10.5 به پهنه‌‌بندی مکان مناسب جهت احداث تصفیه خانه فاضلاب پرداخته شد. نتایج نشان داد که مقدار توان بسیار بالای منطقه با استفاده از روش anp، ahp، topsis anp و topsis ahp به ترتیب برابر با 5/263026 هکتار (03/11 درصد)، 2/180736 هکتار (58/7 درصد)، 4/247257هکتار (37/10درصد) و 1141159 هکتار (87/47 درصد) است.

providing a suitable model for locating the construction of a wastewater treatment plant in mazandaran province using topsis, anp, and ahp methods

site selection is a specialized field that analyzes the capabilities and potential of a region to determine suitable and sufficient land for various land uses. incorrect site selection for sewage treatment plants can lead to significant operational challenges. with mazandaran province experiencing rapid population growth and inadequate wastewater management, it faces numerous environmental, health, and social issues. therefore, selecting an optimal site for a wastewater treatment plant, along with effective management to enable wastewater reuse, is essential. the objective of this study is to develop a model for identifying the most suitable areas for constructing a wastewater treatment plant in mazandaran province, using the topsis, anp, and ahp methods, with an emphasis on reuse. the study first identified key criteria, including elevation, slope, geology, vegetation, proximity to cities, roads, faults, and waterways. these criteria were scored based on expert opinions collected via questionnaires. the weights of the layers were calculated using expert choice and super decisions software. finally, the optimal location for the plant was zoned using arcgis 10.5 software. the results indicate that the areas with extremely high capability, as identified using anp, ahp, topsis anp, and topsis ahp methods, were 263,026.5 hectares (11.03%), 180,736.2 hectares (7.58%), 247,257 hectares (10.37%), and 1,141,159 hectares (47.87%), respectively.