تحلیل دینامیکی مخاطره سیلاب با استفاده از مدل هیدرولیکی hec-ras (مطالعه موردی: رودخانه‌ گدار، آذربایجان غربی)

سیلاب هر ساله باعث تخریب ساختار اقتصادی و اجتماعی جوامع و خسارات مالی و جانی فراوانی می‌‌شود. یکی از عوامل موثر در بروز سیلاب‌‌ها توسعه شهرنشینی در اطراف رودخانه‌ها می‌باشد. در اثر تغییرات اقلیمی، طی دهه‌‌های اخیر، کشور ایران با آب و هوای گرم و خشک و نیمه خشک، مستعد وقوع پدیده سیل بوده است. هدف از پژوهش حاضر، پهنه‌‌بندی سیلاب در حوزه آبخیز گدار با استفاده از مدل هیدرولیکی hec-ras می‌‌باشد. برای انجام پژوهش، ابتدا با توجه به تصاویر ماهواره‌‌ای سال 2018، نقشه کاربری اراضی و شماره منحنی رواناب، مدل scs منطقه تعیین شد. در ادامه، دبی سیلاب حوضه با دوره بازگشت‌‌های 25، 50 ، 100 و 200 ساله با استفاده از مدل هیدرولوژیکی hec-hms شبیه‌‌‌سازی شد. نقشه پهنه‌‌بندی سیلاب حوزه آبخیز گدار محدوده شهر نقده و اشنویه با دوره بازگشت‌‌‌های موردنظر با کمک مدل هیدرولیکی hec-ras تهیه شد. نتایج نشان داد که با دوره بازگشت‌های 25، 50 ،100 و 200 ساله به‌ترتیب 1255، 1316، 1370 و 7/1419 هکتار مساحت پهنه سیلاب حوزه آبخیز گدار افزایش می‌یابد. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان داد که هر چه دوره بازگشت طولانی‌تر شود سطح وسیع‌تری از اراضی تحت تاثیر سیل قرار می‌گیرد. همچنین مطالعات نشان می‌دهد که مدل hec-hms در برآورد دبی در حوضه‌هایی که فاقد ایستگاه آب‌سنجی بوده است مناسب می‌باشد. نتایج این تحقیق در مدیریت سیلاب مفید باشد و به کاهش میزان آسیب‌پذیری ناشی از سیل در این رودخانه کمک کند.

dynamic analysis of flood risk using hec-ras hydraulic model (case study: godar river, west azerbaijan)

floods cause significant destruction to the economic and social structures of societies each year, resulting in substantial financial and human losses. one of the contributing factors to flooding is urban development around rivers. due to climate change, iran has become increasingly susceptible to floods in recent decades, particularly because of its hot, dry, and semi-arid climate. the aim of this research is to conduct flood zoning of the godar watershed using the hec-ras hydraulic model. to achieve this, we first determined the area’s runoff characteristics using satellite images from 2018, a land use map, and the scs runoff curve number model. next, we simulated the flood discharge for the basin with return periods of 25, 50, 100, and 200 years using the hec-hms hydrological model. subsequently, we prepared the flood zoning map for the godar watershed area, encompassing the cities of naghadeh and oshnavieh, based on the desired return periods with the help of the hec-ras hydraulic model. the results indicate that as the return periods increase, the area of the flood zone in the godar watershed expands, with increases of 1,255 hectares for the 25-year return period, 1,316 hectares for the 50-year return period, 1,370 hectares for the 100-year return period, and 1,419.7 hectares for the 200-year return period. the results of this study showed that the longer the return period, the larger the area affected by the flood. studies also show that the hec-hms model is suitable for estimating discharge in basins that lack hydrometric stations. the results of this study may be useful in flood management and help reduce the vulnerability of this river to floods.