ریشه‌یابی چالش‌های استقرار زیرساخت داده مکانی (sdi) در محدوده حریم پایتخت

حریم پایتخت با نابه‌سامانی‌ها و مشکلات متعددی از حیث اقتصادی، اجتماعی، سکونتگاهی و محیط‌زیست مواجه است و امروز بیش از پیش نیازمند بهبود و ارتقاء مدیریت فضایی است. لازمه سازمان‌یابی فضایی وجود یک سامانه پشتیبان تصمیم است که تجارب جهانی حاکی از آن است که این سامانه‌ها در طول زمان بدون بهره‌گیری از یک زیرساخت داده مکانی به توفیق چندانی دست نمی‌یابند. پژوهش حاضر ضمن بررسی کامل مطالعات آسیب‌شناسانه گذشته، با استفاده از روش استخوان ماهی علت بروز چالش‌ها و موانع استقرار زیرساخت داده مکانی را جستجو نمود. این علل در سه سطح عوامل، معیارها و زیرمعیارها احصاء شدند. تعداد 6 عامل، 11 معیار و 19 زیرمعیار در نمودار مربوط به این روش درج شدند. در مرحله بعد ضمن استفاده از نظرات خبرگان امر، با خلاصه‌سازی نتایج مرحله قبل و با بهره‌گیری از روش آزمون تصمیم‌گیری و آزمایش ارزیابی (موسوم به دیمتل) کنکاش پیرامون روابط علی و معلولی میان چالش‌های پیش‌روی استقرار زیرساخت داده مکانی در محدوده حریم انجام شد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که سه عامل کیفیت پایین داده‌های مکانی، عدم وجود فراداده و فقدان و ناکارآمدی استانداردهای تولید نقشه از نوع معلول شناخته شده و دو عامل نگرش غلط به فناوری و تحقیق و هزینه‌بر بودن تولید داده مکانی از نوع علت هستند. سه عامل دیگر نیز از حیث تاثیرگذاری و تاثیرپذیری ضعیف ارزیابی شدند.

identifying the challenges of sdi establishing in tehran peri- urban areas and their casual relationships

tehran peri-urban areas are facing disorders and many problems in terms of economic, social, residential and environmental aspects, and nowadays require improve spatial management. the requirement of spatial organization is using a decision support system and these systems will not be successful without having a spatial data infrastructure (sdi). this research, while fully reviewing the past pathological studies, using the fishbone method, searched for the causes of challenges and obstacles in establishing sdi. these causes were extracted in three levels of factors, criteria and sub-criteria. 8 factors, 11 criteria and 19 sub-criteria were included in the fishbone chart. in the next step, by summarizing the results of the previous step and using the decision-making trial and evaluation laboratory (dematel), while using the expert’s opinions, an investigation was carried out about the cause and effect relationships between the challenges facing the establishment of sdi in tehran peri-urban areas. the results of the research indicate that the three factors are known as the cause; 1. low quality of spatial data, 2. the absence of metadata and 3. the lack and inefficiency of map production standards, and the two factors are the effect; 1.wrong attitude towards technology and research and 2. the cost of spatial data production. three other factors were ignorable to categorize in terms of influence and effectiveness.