توسعه مدل پراکنش آلاینده‌های هوا منتشره از صنایع پتروشیمی واقع در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی

آلودگی هوا امروزه به‏عنوان یکی از بارزترین مشکلات ‏محیط‌زیستی مطرح بوده و از روش‌های مختلف برای کاهش آن تلاش می‏شود. یکی از موثرترین راهکارهای بررسی آلودگی هوا، مدل‌سازی آن است. در این مطالعه به مدل‌سازی پراکنش آلاینده‌‌های تولیدی از صنایع پتروشیمی واقع در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی توسط مدل جعبه‌‌ای پرداخته شده است. منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی در پهنه‌ای مستطیل‌شکل به طول تقریبی 9 کیلومتر و عرض تقریبی 3 کیلومتر در شمال بندر امام خمینی (ره) قرار دارد. این منطقه دارای 5 سایت، 17 شرکت پتروشیمی و صنایع سبک ‌و سنگین مختلف در زمینه نفت و گاز است. مدل جعبه‌ای به دلایلی همچون وسعت منطقه مورد بررسی، فراهم بودن اطلاعات پایه مورد نیاز، صرفه محاسباتی و قابلیت ارایه غلظت کلی آلاینده‏ها در منطقه انتخاب شده است. در این راستا، ابتدا فهرست انتشار آلاینده‌ها در محدوده مورد مطالعه تهیه شده و سپس با محاسبه عمق اختلاط، مدل جعبه‌ای جهت مدل‌سازی پخش آلاینده‌های هوا در منطقه موردمطالعه توسعه داده شد. بر اساس نتایج مدل‌سازی میزان غلظت متوسط سالیانه آلاینده‌های co، nox و so2 به ترتیب برابر 265، 53 و 27 میکروگرم بر مترمکعب بوده است که باتوجه ‌به غلظت استاندارد سالانه 100 میکروگرم بر مترمکعب برای nox و 80 میکروگرم بر مترمکعب برای so2، مقادیر فوق در حد استاندارد می‏باشند. در نهایت، مدل جعبه‌‌ای تخمین مناسبی از سهم صنایع در کاهش کیفیت هوا به دست می‌‌دهد و با توجه اثرات نامطلوب آلاینده‌‌های گوگردی بر سلامت انسان نیاز به اتخاذ تصمیم جهت کاهش این نوع آلاینده در منطقه ویژه اقتصادی پتروشیمی پیشنهاد می‌‌گردد.

model development for emissions from petrochemical industries located in the petrochemical special economic zone

air pollution is one of the most obvious environmental problems and many efforts are being made to reduce it in various ways. one of the most effective tools to study air pollution is air quality modeling. the purpose of this study is to model the distribution of pollutants emitted by petrochemical industries located in the petrochemical special economic zone using a box model. petrochemical special economic zone is located in a rectangular area with a length of approximately 9 km and a width of approximately 3 km north of imam khomeini port. the region has 5 zones, 17 petrochemical companies, and various light and heavy industries in the field of oil and gas. the box model has been selected due to the size and shape of the study area, the availability of the required information, computational efficiency, and the ability of pollutant concentration. in this regard, the emission inventory of the study area was prepared at the first stage; accordingly, the mixing depth was calculated, and the box model was developed to model the air pollutant concentration in the study area. according to the results, the average annual concentration of co, nox, and so2 were 265, 53, and 27 µg/m3, respectively. considering the annual concentration standard of 100 µg/m3 for nox and 80 µg/m3 for so2, the calculated levels for nox and so2 concentration are within the standard range. finally, the box model gives a reliable estimate of the contribution of industries in reducing air quality and considering the adverse effects of sulfur-containing pollutants on human health, it is suggested to plan for reducing these pollutants in the special petrochemical economic zone.