تحلیل تغییرات کاربری اراضی شهری با تاکید بر حقوق عامه (مطالعه موردی:‌ شهرستان چهارباغ کرج)

شهرستان چهارباغ در غرب استان البرز واقع شده است. این منطقه از گذشته های دور مرکز کشاورزی و باغی منطقه به شمار می‌رفته است. اما در طی سال‌های اخیر به شدت تغییر کاربری داده است. هدف از این پژوهش بررسی میزان تغییرات کاربری اراضی در این شهرستان، بررسی عوامل موثر در آن، اولویت‌بندی این عوامل و بررسی چالش‌های حقوقی تغییر کاربری اراضی می‌باشد. در چهار مرحله این پژوهش صورت پذیرفته است. در مرحله اول برای ارزیابی میزان تغییرات زمانی و مکانی کاربری‌های اراضی در چهار باغ کرج در ابتدا داده ماهواره‌ای سال‌های 1992 و 2022 ماهواره لندست تهیه گردید. سپس نقشه کاربری اراضی از‌این داده در نرم افزار envie 5.1 تهیه گردید. سپس داده‌های رستری به محیط نرم افزار terrsat منتقل خواهد شد تا تجزیه و تحلیل میزان تغییرات کاربری اراضی مشخص شود. نتایج نشان داد شدت تغییرات در بازه زمانی 2002 تا 2012 بیشتر از باز‌ه‌های زمانی دیگر بوده و کاربری مراکز انسانی بیش از کاربری‌ها دیگر با رشد مثبت روبه‌رو بوده است. در حالیکه کاربری‌های اراضی زراعی و باغی و مراتع با رشد منفی روبه‌رو بوده‌اند. بیشتر تغییرات نیز به لحاظ جغرافیایی در قسمت شرق و شمال منطقه که مجاور با کرج هستند رخ داده است. سرانجام نتایج نشان داد که وجود اهمیت خاص حفظ کاربری اراضی بر طبق قانون مشخص در اکثر نقاط دنیا این موضوع طی سالیان دراز مورد غفلت قانون‌گذار ایرانی واقع شده و حتی پس از آن که اولین گام‌ها در راستای حفظ و تداوم کاربری اراضی و جلوگیری از تغییر آن برداشته شد.

analysis of urban land use changes with emphasis on public rights (case study: chaharbagh city of karaj)

chaharbagh city is located in the west of alborz province. this area has been considered the agricultural and horticultural center of the region since the distant past. but in recent years, it has changed its usage drastically. the purpose of this research is to investigate the amount of land use changes in this city, to investigate the factors affecting it, to prioritize these factors and to examine the legal challenges of land use change. this research has been done in four stages. in the first stage, in order to evaluate the temporal and spatial changes of land use in four gardens of karaj, satellite data of the years 1992 and 2022 of the landsat satellite were prepared. then the land use map was prepared from this data in envie 5.1 software. then the raster data will be transferred to the terrsat software environment to determine the amount of land use changes. the results showed that the intensity of changes in the time period from 2002 to 2012 was more than in other time periods and the use of human centers was facing positive growth more than other uses. while the uses of agricultural and garden lands and pastures have been facing negative growth. most of the changes have occurred geographically in the eastern and northern parts of the region, which are adjacent to karaj. finally, the results showed that there is a special importance of maintaining land use according to the specific law in most parts of the world, this issue has been neglected by iranian legislators for many years, and even after the first steps in the direction of maintaining and continuing land use and preventing its change was removed.