افق های کانه دار، رخساره های کانسنگ، کانی شناسی، ژئوشیمی و الگوی تشکیل کانسار سولفید توده ای آتشفشان زاد (vms) باریت- سرب- مس ورندان، جنوب غرب قمصر

کانسار باریت- سرب مس ورندان در جنوب غرب قمصر و درکمان ماگمایی ارومیه دختر واقع شده است. توالی میزبان کانسار از پایین به بالا شامل سه واحد: 1 واحد توف سیلیسی خاکستری تا سبز، توف برش، توف بلوری و آندزیت، 2 واحد آهک نومولیتی سفید تا خاکستری رنگ، توف آهکی، شیل و مارنو و 3 واحد توف برش و لیتیک توف بلوری است. کانه زایی در کانسار ورندان به‌صورت چهار زیرافق کانه دار و در واحد 1 رخ داده است. پنج رخساره متمایز شده در این کانسار شامل: 1 رگه رگه‌چه ای، 2 مجموعه های برشی دهانه ای، 3 توده ای، 4 لایه ای نواری (تناوب نوارهای غنی از باریت و غنی از گالن) و 5 ژاسپر سرخ رنگ هماتیت دار و رسوبات گرمابی برون‌دمی آهن و منگنزدار و سولفیدی هستند. بافت ماده معدنی اغلب شامل توده ای، نیمه توده ای، نواری، لامینه، رگه رگه‌چه‌ای و دانه پراکنده است. کانی های اولیه اصلی در ماده معدنی به‌ترتیب شامل باریت، گالن، کالکوپیریت، پیریت، اسفالریت، تتراهدریت، مگنتیت، پیرولوزیت و بورنیت وکانی های ثانویه شامل مس طبیعی، کوپریت، کوولیت، دیژنیت، گوتیت، مالاکیت و هماتیت هستند. کانی‌های باطله اغلب شامل کلریت، سریسیت، کوارتز و کلسیت هستند. دگرسانی عمده در سنگ دیواره از نوع کلریتی وکوارتز سریسیتی است. در کانسار ورندان برای تعیین نوع کانسنگ، نسبت مقدار cu/zn به‌صورت میانگین برای کانسنگ باریتی سولفیدی در زیرافق اول، دوم و سوم به‌ترتیب برابر80/1، 12/0، 08/11 است که در زیرافق های اول و سوم در محدوده کانسنگ زرد و در زیرافق دوم در محدوده کانسنگ سیاه واقع می شوند. بر اساس بررسی‌های انجام‌شده، به‌نظرمی رسد کانسار ورندان در اثر فعالیت های آتشفشانی برون‌دمی زیردریایی در یک حوضه کششی درون کمانی به‌صورت سولفید توده ای آتشفشان زاد نوع کروکو نهشته شده است.