پترولوژی و ژئوشیمی هورنبلند گابروهای پروتروزوئیک جنوب شرق فریمان، استان خراسان رضوی

منطقه مورد مطالعه در شمال شرق ایران، در زون ایران مرکزى و در جنوب شرقی فریمان واقع شده و از مجموعه سنگی پیچیده‌ای متشکل از سنگهای دگرگونی، آذرین درونی و آتشفشانی تشکیل گردیده است. هورنبلند گابروهای منطقه با سن پروتروزوئیک که برای نخستین بار مورد بررسی دقیق قرار گرفته‌اند، حاوی کانیهای اصلی پلاژیوکلاز، هورنبلند، بیوتیت، پیروکسن و اولیوین و کانیهای فرعی آپاتیت، ایلمنیت و مگنیتیت می‌باشند. در مثالهای متعدد، کانیهای هورنبلند و بیوتیت به‌صورت حاشیه‌ای در اطراف بلورهای پلاژیوکلاز، پیروکسن و اولیوین دیده می‌شوند در حالی‌که کانیهای اخیر به‌وضوح دارای بافت خوردگی هستند. این امر می‌تواند منعکس‌کننده واکنش بلورهای پلاژیوکلاز، پیروکسن و اولیوین با مذاب یا سیال غنی از آب جهت تشکیل هورنبلند و بیوتیت باشد. در برخی از موارد رورشدی در آمفیبول به شکل نوسانی است که این امر می تواند بیانگر تغییرات ناگهانی در فشار فاز سیال باشد. بافت غالب هورنبلند گابروها، هیپیدیومورف گرانولار است، اما بافتهای اینتر گرانولار و پورفیرى نیز در آنها به چشم می‌خورد. سنگهای منطقه از لحاظ سری ماگمایی جز سری تولوئیت با ماهیت متاآلومینوس می باشند. رفتار اکسیدهاى عناصر اصلى روند عادى تفریق را در ماگما نشان مى دهند. در نمودار عناصر نادر خاکی که نسبت به کندریت به‌هنجار شده اند غنی شدگی واضحی از lree نسبت به hree دیده می شود. هورنبلند گابروهای جنوب شرق فریمان در مقایسه با میانگین سنگهای morb مقادیر متفاوتی از غنی‌شدگی در عناصر لیتوفیل بزرگ یون (lile) را نشان می‌دهند در حالی‌که عناصر با شدت میدان بالا (hfs) در مقایسه با فراوانی این عناصر در سنگهای morb تهی‌شدگی نشان می‌دهند. در نمودار عنکبوتی به‌هنجار شده بر حسب ترکیب مانتل اولیه آنومالی منفی nb و zr دیده می‌شود. گابروهای جنوب شرق فریمان دارای خصوصیت تولئیت جزایر قوسی (iat) بوده و نمودارهای ترسیم شده برای عناصر جزئی جهت بررسی و تعیین منشا سنگ مادر نشان‌دهنده تشکیل آنها از یک منشا گارنت لرزولیت با میزان حدود 3 تا 10 درصد ذوب‌بخشی است.ویژگیهای کانی‌شناختی، بافتی و ژئوشیمیایی هورنبلند گابروهای جنوب شرق فریمان موید تشکیل ماگمای آنها در زون‌های فرا‌فرورانشی مرتبط با حوضه‌های حاشیه قوسی است.