رفتار عناصر اصلی، فرعی و جزیی (شامل عناصر نادر خاکی) در طی فرایندهای کایولینیتی شدن در کانسار زنوز، شمال شرق مرند، استان آذربایجان شرقی

کانسار کایولن زنوز، در 15 کیلومتری شمال شرق مرند، استان آذربایجان شرقی واقع می باشد. بر اساس سیماهای فیزیکی در بررسی-های صحرایی، نظیر رنگ، 5 نوع مشخص از کایولن، شامل (1) سفید، (2) لیمویی، (3) خاکستری، (4) قهوه ای و (5) زرد در این کانسار تشخیص داده شد. شواهد صحرایی و مطالعات سنگ نگاری نشان می دهندکه این کانسار از نظر ژنتیکی در ارتباط با سنگهای تراکی آندزیتی است. با توجه به یافته های کانی شناسی، این کانسار شامل کانیهای کوارتز، کایولینیت، مونت موریلونیت، کلسیت، پیروفیلیت، کلریت، موسکویت- ایلیت، دولومیت، هماتیت و آناتاز است. یافته های زمین شیمیایی نشان می دهند که عملکرد فرایندهای دگرسانی روی سنگهای تراکی آندزیتی در طی توسعه کانسار کایولن زنوز با شست وشوی عناصری نظیر al، na، k، rb، ba، v، hf، cu، zr، tm، yb و lu، غنی شدگی عناصری نظیر u، nb و ta و شست وشو تثبیت عناصری چون si، fe، ca، mg، ti، mn، p، cs، sr، th، co، cr، ni، y، ga، lree، tb، dy، ho و er همراه بوده است. تلفیق نتایج به دست آمده از مطالعات کانی شناسی و زمین شیمیایی حکایت از آن دارند که شرایط فیزیکوشیمیایی محیط دگرسانی، پایداری نسبی کانیهای اولیه، جذب سطحی، جذب ترجیحی توسط اکسیدهای فلزی، وجود مواد ارگانیکی، فرآیندهای روبش و تمرکز، تثبیت در فازهای کانیایی نیومورف نقش مهمی در توزیع عناصر در این کانسار ایفا نموده اند. مطالعات زمین شیمیایی نشان می دهند که توسعه این کانسار در ارتباط با دو تیپ فرآیند، (1) هیپوژن و (2) سوپرژن می باشد. الگوی توزیعreeها نشان می دهد که درجه تفریق lreeها از hreeها در کایولن های سوپرژن بیشتر از کایولن های هیپوژن است. مطالعات زمین شیمیایی نشان می دهند که اکسیدهای منگنز، زیرکن، آناتاز، هماتیت، سریانیت و فسفات های ثانویه (مونازیت، رابدوفان، چورچیت و زینوتایم) میزبان عناصر نادر خاکی در این کانسار می باشند.