ارزیابی کروم افیولیت‎ها و آبهای زیرزمینی و پتانسیل آلایندگی زیست‎محیطی آن در جنوب شرقی بیرجند

وجود کروم (vi) در آبهای زیرزمینی به شرایط eh و ph آب بستگی داشته و ترکیبات آن اغلب محلول و در محیطهای اکسیدکننده سمیت و تحرک بیشتری دارند. در این مقاله، ضمن بررسی تمرکز کروم در واحدهای افیولیتی جنوب شرقی بیرجند، غلظت آن در رسوبات و منابع آب زیرزمینی و همچنین پتانسیل آلایندگی زیست‎محیطی آن مورد برسی قرار گرفته است. بدین منظور، 17 نمونه آب (2 نمونه آب باران و 15 نمونه آب زیرزمینی) و 8 نمونه رسوب از رسوبات منطقه، نمونه برداری شده است. غلظت کاتیون‎ها (کاتیون‎های اصلی و کروم) و غلظت آنیون‎های نمونه های آب به ترتیب توسط دستگاههای icp-aes و ic در آزمایشگاه هیدروژیوشیمی دانشگاه اوتاوا-کانادا، غلظت کروم نمونه های رسوب از روی نتایج آنالیز xrf و غلظت فازهای حاصل از عصاره‎گیری متوالی (sse) کروم با استفاده از دستگاه جذب اتمی (aa) در آزمایشگاه ژیوشیمی دانشگاه فردوسی تعیین شده است. میانگین غلظت کروم در رسوبات و در منابع آب به ترتیب ppm 627 و ppm 026/0 است و با توجه به ph رسوبات و eh-ph منابع آب، کروم موجود در منابع آب منطقه از نوع کروم (vi) می‎باشد. همچنین نتایج عصاره‎گیری متوالی، نشان می‎دهد که بیشترین مقدار کروم به بترتیب در فازهای مواد ماندگار، متصل به اکسیدهای آهن و منگنز، متصل به کربنات، مواد آلی، تبادل پذیر و محلول است. بررسی هیدروژیوشیمی منابع آب زیرزمینی، نشان می‎دهد که میانگین غلظت tds, ec و ph به ترتیب 509 میلی‎گرم بر لیتر، µs/cm1045 و 1/8 می‎باشد و غلظت یونهای -mg2+, na+, cl و so42- در برخی منابع آب بیشتر از حد مطلوب who و استاندارد 1053 ملی ایران است. با توجه به تقسیم بندی ,wqi 20% منابع آب دارای کیفیت بسیار عالی، 60% دارای کیفیت خوب و 20% دارای کیفیت ضعیف هستند.