ماگماتیسم آداکیتی بعد از میوسن گنبد نیمه ‌آتشفشانی قرائی، منطقه ماه‌ نشان (غرب زنجان)

گنبد نیمه آتشفشانی قرائی واقع در غرب زنجان، بخشی از کمان ماگمایی ارومیه - دختر در پهنه ایران مرکزی است. گنبد قرائی درزه های ستونی از خود نشان می دهد و به داخل توالی سازند قرمز بالایی به سن میوسن و توده گرانیتوئیدی کهریزبیک به سن پروتروزوئیک بالایی نفوذ کرده است. بر اساس بررسی‌های سنگ‌نگاری، سنگ‌های این گنبد دارای ترکیب داسیت- ریوداسیت با بافت پورفیری و گلومروپورفیری بوده و شامل درشت‌بلورهای پلاژیوکلاز، بیوتیت، کوارتز و گاه هورنبلند و سانیدین در زمینه دانه‌ریز است. در نمودارهای سنگ‌شناسی، سنگ‌های گنبد قرائی داری ترکیب داسیت، ریوداسیت و تراکی‌داسیت بوده و ماهیت کالک‌آلکالن پتاسیم بالا تا شوشونیتی دارند. در الگوی تغییرات عناصر کمیاب بهنجارشده نسبت به گوشته اولیه، نمونه‌های گنبد قرائی غنی‌شدگی در lile (rb، ba، th، u، k و cs)، همراه با بی‌هنجاری منفی hfse (nb، p و ti) و بی‌هنجاری مثبت شاخص در pb را نشان می‌دهند. در الگوی عناصر کمیاب خاکی بهنجارشده به کندریت نیز یک الگوی غنی از lree نسبت به hree با نسبت بالای lree/hree مشاهده می‌شود. سنگ‌های گنبد قرائی، ویژگی‌های زمین‌شیمیایی مشابه آداکیت‌ها داشته و در زمره آداکیت‌های غنی از سیلیس طبقه‌بندی می‌شوند. سنگ‌های گنبد نیمه آتشفشانی قرائی از ماگمای با درجه ذوب ‌بخشی بیش از 25 درصد پوسته زیرین با ترکیب گارنت- آمفیبولیت در یک محیط پس از برخورد تشکیل شده‌اند.

adakitic post-miocene magmatism of qaraie sub-volcanic dome, mahneshan area (west of zanjan)

qaraie sub-volcanic dome in the west of zanjan is part of the urumieh-dokhtar magmatic arc in the central iran zone. qaraie dome with columnar joints was intruded into the upper red formation sequence and kahrizbeik granitoid intrusion with upper proterozoic age. based on petrographical studies, this dome is composed of dacite-rhyodacite and consists of plagioclase, biotite, quartz, as well as occasionally hornblende and sanidine phenocrysts within the fine-grained groundmass. these rocks have a porphyritic texture and present vesicular plus flow textures. on the petrological diagrams, rock units of the qaraie dome have dacite, rhyodacite, and trachy-dacite composition and indicate high-k calc-alkaline to shoshonitic nature. based on primitive mantle normalized spider diagrams, samples of the qaraie dome indicate positive anomalies of liles (rb, ba, th, u, k, and cs) along with negative anomalies of hfses (nb, p, and ti) together with distinctive positive anomaly of pb. chondrite-normalized ree patterns demonstrate lree enrichment and a high ratio of lree/hree. samples from the qaraie dome demonstrate geochemical similarity with adakites and are classified as high-silica adakites. these rocks resulted from 25% partial melting of the lower continental crust with garnet-amphibolite composition in a post-collisional setting.