کانی‌ زایی ree-y-ti-th در دگرنهادی‌ های آلبیت‌ دار و ریولیت‌ های دگرنهادی میزبان کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت، ایران مرکزی: تاثیرات متقابل شورابه‌ های تبخیری، سیالات گرمابی-‎ ماگمایی

بررسی‌های ماکروسکوپی، میکروسکوپی و زمین‌شیمیایی انجام‌شده بر روی دگرنهادی‌‌های آلبیت‌دار و ریولیت‌های دگرنهادی میزبان کانسار مگنتیت- آپاتیت چغارت بیانگر سه نسل آلبیت، همراه با غلظت متفاوت ree-y-ti-th، در پاسخ به کاهش فشار و دما و تغییرات احتمالی در شیمی سیالات و نسبت سیال به سنگ است. بررسی‌های زمین‌شیمیایی نشان می‎دهد در سیالات با محتوای پایین ca/na کانی‌زایی‌های ree و th دارای مقادیر ناچیز است (آلبیت ‎های سفید نسل اول). در سیالات با نسبت متوسط ca/na کانی‌زایی ree (ree>th) رخ می‎ دهد (آلبیت‎ های صورتی)؛ در حالی‌که در سیالات با نسبت بالای ca/na کانی‌زایی th (th>ree) رخ می‎ دهد (آلبیت‎ های قرمز گوشتی). بررسی‌های ایزوتوپ‌های پایدار اکسیژن-کربن بر روی کلسیت‌های هم‌یافت با آلبیت‌ها نشان‌دهنده کانی‌زایی ree-y-ti-th تحت‌تاثیر سیالات گرمابی دما بالاست. از طرفی بررسی ‎های ایزوتوپ‌های پایدار o-h در آپاتیت‌های نسل اول کانسار چغارت و ایزوتوپ پایدار گوگرد در کانسار‎های ناحیه بافق بیانگر نقش شورابه‌های تبخیری و برهم‌کنش سیال و سنگ در کانی‎ زایی است. وجود کلسیت، تیتانیت، همراه با آمفیبول‎ های کلسیک و کلینوپیروکسن و ادخال‎ های کلسیم در ساختار توریت و همچنین محتوای کلسیم در توریت‌ها بیانگر ته‌نشست توریت از سیالات حاوی ca2+ و co32- تحت‌تاثیر اکتیویته پایین کلر است. بنابراین حضور کلسیت همراه با توریت و تیتانیت در زون‎های کانی‎ زایی ree-y-ti-th نشان می‎ دهد کمپلکس ‎های کربناته مهم ‎ترین کمپلکس‎ ها در سیالات آلکالن هستند. از طرفی افزایش ph در نتیجه آزاد شدن  co2از سیالات گرمابی سبب افزایش محتوای سیلیس در سیال به صورت اسید سیلیسیک می‎ شود و در نتیجه، th به صورت سیلیکات توریم نهشته می‎ شود. بنابر شواهد موجود، منشا سیالات دگرنهادی به طور عمده از نوع شورابه ‎های تبخیری با مقادیر اندکی از سیالات با منشا ماگمایی است و کانی‎ زایی در اثر برهم‌کنش سیالات ماگمایی و گرمابی حاصل از توده‌های نفوذی با شورابه‎ های تبخیری مشتق شده از توالی ‎های اواخر نئوپروتروزوئیک-کامبرین زیرین است.

ree-y-ti-th mineralization in the albite bearing metasomatite and metasomatized rhyolite hosted in choghart magnetite-apatite deposit, central iran: interplay of evaporitic brines, hydrothermal-magmatic fluids

macroscopic, microscopic and geochemical studies carried out on albite-bearing metasomatites and metasomatic rhyolites hosting the magnetite-apatite deposit of chogharat indicate the presence of three generations of albite with different concentrations of ree-y-ti-th, in response to t-p reduction and chemical changes of the fluids and the ratio of fluid to rock. the geochemical analysis of the low ca/na fluids shows a deficiency in ree-th mineralization in the white albites, while in the fluids with medium ca/na, the ree mineralization (ree>th) has occurred in the pinkish albites. in contrast, fluids with high ca/na indicate th mineralization (th>ree) in the red albites. the stable isotopes of c-o on the paragenetic calcites show ree-y-ti-th mineralization of albites due to high-t hydrothermal fluids. otherwise, the stable o-c isotopes of the ghoghart apatites and stable isotopes of s in the ore deposits of the bmd verify the role of evaporitic brines and fluid-rock interaction on the mineralization. the presence of calcite and titanite, associated with the calcic-amphiboles and clinopyroxenes, ca-inclusions in the thorite structure and ca-content of the thorites, indicate thorite mineralization from the co32- and ca2+ fluids due to low activity of the chlorine. according to this study, the source of metasomatism is mainly evaporitic brines with a minor amount of magmatic and related hydrothermal fluids. mineralization is the result of interaction of the magmatic and hydrothermal fluids of the late ediacaran- early cambrian plutonic/ subvolcanic intrusions with the evaporitic brines, derived from the synchronous evaporitic sequence. introductionmetasomatism often causes the extensive mineralogic and chemical changes of rocks (enjvik et al., 2018).