شیمی‌ کانی ها، دما- فشارسنجی، زمین شیمی و جایگاه زمین‌ ساختی گدازه های آندزیتی ترشیری منطقه شورستان (غرب سربیشه)، خراسان جنوبی

در منطقه شورستان در 14 کیلومتری غرب شهرستان سربیشه در استان خراسان جنوبی، سنگ های آتشفشانی با ترکیب پیروکسن آندزیت متعلق به ائوسن- الیگوسن برون‌زد دارند. کانی های سازنده این سنگ ها شامل پلاژیوکلاز و پیروکسن هستند. گستره ترکیبی پلاژیوکلازها بینab32 ، an68 تا ab58، an42 تغییر کرده و از نوع آندزین تا لابرادوریت هستند. کلینوپیروکسن و ارتوپیروکسن به ترتیب دارای ترکیب اوژیت متمایل به دیوپسید و انستاتیت هستند. دمای تشکیل کلینوپیروکسن ها و ارتوپیروکسن های مورد بررسی، به ترتیب حدود 1175 و 1200 درجه سانتی گراد و فشار در زمان تبلور آنها (هر دو نوع) 2 تا 5 کیلوبار تعیین‌شد. داده های زمین‌شیمیایی سنگ کل نشان می دهد که گدازه های آندزیتی شورستان دارای ماهیت کالک آلکالن پتاسیم بالا بوده و میزان mg# در آنها از 40.97 تا 60.97 متغیر است که بیانگر نقش اجزای گوشته در تشکیل آنهاست. این سنگ ها نشانه های تفریق شامل نسبت lree/hree (n(la/yb)) بین 9.95 تا 12.42،lree/mree (n(la/sm)) بین 3.53 تا 6.55 و نسبتmree/hree (n(sm/yb)) بین 1.89 تا 2.99 را نشان می دهند. نسبت های بالای zr/nb (9.22 تا 81.10)،th/nb (0.1 تا 68.79)، th/ta (7 تا 24.29) وnb/ta (9.15 تا 69.66) همراه الگوی عناصرlil ، احتمال درجات مختلف آلودگی- هضم پوسته ای ماگما در هنگام صعود به سطح زمین را تقویت می کند. سنگ های بررسی‌ شده دارای نسبت های پایین ce/y(2.3 تا 44.48)، n(tb/yb) (1.1 تا 17.39)، sm/yb (1.2 تا 92.78) و الگوی نسبتاً تختmree-hree هستند که ذوب گوشته لیتوسفری زیرقاره ای در قلمرو پایداری اسپینل و در عمق کمتر از 75 کیلومتر را تایید می‌کند.

mineral chemistry, thermobarometry, geochemistry and tectonic setting of tertiary andesitic lavas in the shourestan area (west of sarbisheh), southern khorasan

in the shourestan area, 14 kilometers west of sarbisheh city, in south khorasan province, volcanic rocks with pyroxene-andesite composition belonging to eocene-oligocene are exposed. the constituent minerals of these rocks include plagioclase and pyroxene. the composition of plagioclases have range from ab32, an68 to ab58, an42 and are andesine-labradorite type. clinopyroxene and orthopyroxene have diopside-like augite and enstatite composition, respectively. the crystallization temperature for clinopyroxene and orthopyroxene were about 1175 and 1200 °c respectively and the pressure (for both types) was 2 to 5 kb. the geochemical data of whole rocks show that the andesitic lavas of shourestan have high potassium calc-alkaline nature and the amount of mg# in them varies from 40.97 to 60.97, which indicates the role of mantle components in their formation. these rocks show signs of differentiation including lree/hree ((la/yb)n) between 9.95 to 12.42, lree/mree ((la/sm)n) between 3.53 to 6.55, mree/hree ((sm/yb)n) between 1.89 to 2.99. high ratios of zr/nb (9.81-22.10), th/nb (0.68-1.79), th/ta (7.29-24), and nb/ta (9.69-15.66) along with the pattern of lil elements, support the possibility of different degrees of crustal contamination-assimilation of magma during its ascent to the earth's surface. the studied rocks have low ratios of ce/y (2.44-3.48), (tb/yb)n (1.17-1.39), sm/yb (1.92-2.78), and relatively flat mree-hree pattern that confirms the melting of the subcontinental lithospheric mantle in the field of spinel stability and at a depth of fewer than 75 kilometers.