عوامل کنترل‌ کننده کانه‌ زایی روی و سرب در ناحیه تنگ‌ دزدان (شمال‌ شرق فریدون‌ شهر- استان اصفهان)

ناحیه تنگ‌دزدان در غرب استان اصفهان و در 25 کیلومتری شمال‌‌شرق فریدون‌شهر واقع‌شده است. از دیدگاه زمین‌شناسی ساختاری، این ناحیه در زون سنندج- سیرجان قرار دارد. واحدهای سنگی موجود شامل ولکانیک‌های ‌سبزرنگ، ماسه‌سنگ ‌آهکی، آهک تا آهک دولومیتی، کنگلومرا و آهک‌های ماسه‌ای و آبرفت‌های عهد حاضر هستند. توالی سنگی موجود به همراه کانه‌زایی روی و سرب تحت‌تاثیر پدیده‌های زمین‌ساختی، به صورت راندگی و تشکیل چین‌خوردگی‌های باز و درزه‌ها و شکستگی قرار گرفته‌اند. ساختمان‌های اصلی زمین‌شناسی شامل صفحه‌های راندگی است که پولک‌هایی از واحدهای سنگی ژوراسیک و کرتاسه را از شمال‌شرق به سمت جنوب‌غرب بر روی همدیگر رانده است. ساخت‌های چین‌خوردگی در اندازه‌های بسیار کوچک و متراکم و اغلب مرتبط با گسل‌ها، واحدهای سنگی منطقه، به ویژه سنگ‌های نازک لایه آهکی را تحت‌تاثیر قرار‌ داده است. بررسی‌های زمین‌ساختی نشان‌دهنده تاثیر دو گسل عرضی با روند شمال‌شرقی- جنوب‌غربی و یک زون گسله متمرکز در داخل سنگ‌های دولومیتی در روند کانه‌زایی است. کانه‌زایی روی و سرب در پهنه‌های کششی مرتبط با این سامانه گسترش بیشتری نشان می‌دهد. بررسی‌های کانه‌زایی، زمین‌شیمی و میکروسکوپ الکترونی نشان‌دهنده حضور کالامین و مقدار کمی زینسین دولومیت است. واحد سنگی آهک تا آهک دولومیتی میزبان کانی‌سازی روی و سرب بوده و متشکل از عدسی‌ها، رگه و رگچه‌هایی از کانه‌های غیرسولفیدی همانند اسمیت‌زونیت، همی‌مورفیت، سروزیت و باریت و نیز کانه‌های سولفیدی مانند اسفالریت و گالن است. پدیده دولومیتی‌شدن در اثر تاثیر سیالات گرمابی اسیدی باعث دگرسانی سنگ دیواره کربناتی شده است. عامل ساختاری، دلیل اصلی تشکیل این نوع دولومیت و جانشینی منیزیم توسط روی است.

ore control factors of zinc and lead mineralization in the tangedozdan area (ne fereydounshahr-isfahan province)

the tangedozdan area is located in the west of isfahan province and 25 km northeast of fereydounshahr. structurally, this area is located in the sanandaj- sirjan zone. the rock units include greenish volcanic rocks, lime-sandstone, limestone to dolomitic-limestone, conglomerate, sandy-limestones and present-age alluviums. the existing rock sequence along with zinc and lead mineralization has been affected by tectonic phenomena, in the form of thrusting and the formation of open folds, joints and fractures. the main geological structures include thrust plates that have pushed scales of jurassic and cretaceous rock units from the northeast to the southwest on top of each other. the folding structures are very small and dense size and are mainly related to faults that have affected the rock units, especially thin-bedded limestone. tectonic studies show the influence of two lateral faults with the nw-se trend and a concentrated fault zone inside the dolomitic rocks in the mineralization process. zinc and lead mineralization shows more expansion in the tension zones. mineralogy, geochemistry and, epma studies indicate the presence of calamine and a small amount of zincian dolomite. the limestone to dolomitic-limestone rocks hosts zinc and lead mineralization and consists of lenses, non-sulfide minerals veins and, veinlets such as smithsonite, hemimorphite, cerussite and, barite, sulfide minerals such as sphalerite and galena. the dolomitization phenomenon due to the effects of acidic hydrothermal fluids has caused alteration of the carbonate wall rock. the structural factor is the main reason for the formation of this dolomite type and the replacement of magnesium with zinc.