تحولات زمین شناختی و کانی شناختی متابوکسیت غنی از کرندوم پالئوزوئیک زیرین (کامبرین پایانی) در جنوب خاوری سیرجان، پهنه سنندج-سیرجان

کانسار قلعه خم نخستین گزارش از وجود ذخایر بوکسیتی در توالی پالئوزوئیک آغازین پهنه سنندج سیرجان است. این کانسار به‌صورت عدسی ‌های نامنظم در درون مجموعه مرمرهای کلسیتی دولومیتی متراکم و توده ‌ای کامبرین پایانی جای‌گرفته است. کانسار قلعه خم از دو بخش غنی از هماتیت و کرندوم (افق بالا) و بخش حاوی آلومینوسیلیکات ‌های ورق‌ه ای (افق پایین) تشکیل‌شده است. بر اساس نتایج آنالیز xrd و بررسی‌های میکروسکوپی، حضور کانی ‌هایی نظیر کرندوم، مگنتیت، دیاسپور و کلریتوئید در این کانسار به اثبات رسیده است. این هم‌یافت بیانگر تاثیر رخداد دگرگونی پس از فرایند بوکسیتی‌شدن در این کانسار است، به‌علت دگرگونی اعمال‌شده، کانسنگ بوکسیتی اولیه به نهشته ‌های متابوکسیتی و یا ذخایر اِمری تبدیل‌شده است. نتایج حاصل از آنالیزهای xrf نیز بیانگر آن است که بوکسیت ‌های قلعه خم حاوی مقادیر 25 تا 58 درصد al2o3، 15 تا 34 درصد fe2o3، 3 تا 15 درصد sio2 و 2 تا 5 درصد tio2 هستند. بررسی نمونه ‌های بوکسیتی در نمودار تغییرات al2o3 – fe2o3 – sio2 نشان‌دهنده آن است که اغلب این نمونه ‌ها در گستره بوکسیت و بوکسیت ‌های آهن دار قرار می‌گیرند. بر اساس نتایج پژوهش حاضر، در کامبرین پایانی و در شرایط اقلیمی مناسب، بوکسیت‌های جنوب خاور سیرجان تشکیل‌شده و سپس تحت تاثیر دگرگونی و دگرشکلی ‌های ناشی از حرکات کوه‌زایی سیمیرین پیشین به متابوکسیت ‌های غنی از کرندوم تبدیل شده‌اند.