تحلیل شیوه‌های اقناعی در غزل‌های سبک هندی بر اساس نظریه لوگوس با تاکید بر شعر صائب

اقناع به عنوان شیوه‌ای نقادانه از روزگاران کهن مورد توجه صاحب‌نظران بوده است؛ اما شعر فارسی از این منظر کمتر نقد شده است. حال اینکه یکی از شاخصه‌های بارز شعر کهن در اکثر قالب‌ها، به‌ویژه غزل، قابلیت اثباتی و اقناعی آن است. با مطالعه شعر کهن فارسی درمی‌یابیم شاعران درمواقع بسیاری تلاش کرده‌اند که با بهره‌گیری از شیوه‌های گوناگون بلاغی و غیربلاغی، مخاطب را متقاعد به پذیرش یا رد مدعا کنند. در میان الگوهای اقناعی، شیوه‌ای که ارسطو در خطابه ارائه داده است، بیش از دیگر الگوها مورد توجه منتقدان قرار گرفته است. این اندیشمند یونانی به سه شیوه اقناعی باور داشته است: لوگوس، پاتوس[1] و اتوس[2]. لوگوس فرایند استدلال منطقی است. پاتوس حاصل از برانگیختن احساسات مخاطب و اتوس اقناع ناشی از اعتبار پدیدآورنده اثر است. از این سه، آنچه در این پژوهش مورد توجه بوده، لوگوس یا همان شیوه استدلال‌ منطقی برای اقناع است. نگارندگان سعی کرده‌اند با روش توصیفی- ‌تحلیلی به بررسی شیوه‌های اقناع لوگوسی در سبک هندی با تاکید بر شعر صائب بپردازند. در این جستار شیوه‌های لوگوسی در شعر سبک هندی ذیل دو عنوان لوگوس استدلالی و استنادی بررسی شده است. در گونه اول شاعران با بهره‌گیری از شیوه‌های تمثیل، حسن تعلیل، ارسال‌المثل و مذهب کلامی که مبنای استدلالی دارند، تلاش کرده‌اند تا به اقناع مخاطب بپردازند. در گونه دوم که مبنای استنادی و روابط بینامتنی دارد؛ از تلمیح و تضمین بیش از دیگر شیوه‌های اقناعی استفاده کرده‌اند.

a study of persuasive methods in indian-style sonnets based on logos theory with an emphasis on sāeb’s poetry

as a critical method, persuasion has been the focus of experts’ attention since ancient times, but persian poetry is less criticized from this point of view. one of the outstanding features of ancient poetry in most form, especially the sonnet, is its potential to prove and persuade. in studying ancient persian poetry, we find that poets use various rhetorical and non-rhetorical methods to convince the audience to accept or reject an assertion. among the models of persuasion, the way presented by aristotle in rhetoric has received the attention of critics more than other models. aristotle determined that persuasion comprises a combination of three modes: logos, pathos, and ethos. logos is the process of logical reasoning, pathos is the result of arousing the audience’s feelings, and ethos is the result of the fame of the writer of the work. in this research, we work on logos. the poetic discourse in the indian style has become somewhat different due to the many relationships of the poets in a new way with the past of persian poetry. the poets have tried to share new types of poetic, intellectual, cultural, emotional and life experiences with the audience, and this has caused them to create new methods and capacities. the poetry of this era has a positive and persuasive nature. it means that poets have tried to prove many issues and convince the audience in this way. for this reason, they have used many methods and techniques.using rhetorical techniques with argumentative and allegorical backgrounds is one of these methods. these methods have established a logical-artistic discourse in the poetry of this period. in this research, the authors have attempted to study logos-related persuasive forms of indian-style sonnet in sāeb’s poetry, using a descriptive-analytical method. the analysis of logos in this study on indian-style poetry falls into the two categories of argumentation and referential.  in the first category, the poet attempts to persuade the audience by utilizing allegory, etiology, proverbs, and rhetorical discourses that have a basis in reasoning. the second category, which is based on referential and intertextual relations, allusion and quotation are used more than other persuasive devices.