نقد و تحلیل رمان جسدهای شیشه‌ای نوشتۀ مسعود کیمیایی

مسعود کیمیایی در نگارش فیلم‌ نامه و ساخت فیلم شهرت بسیار دارد؛ امّا با نوشتن رمان جسدهای شیشه‌ای، هنر دیگری از خود نشان داده است. مسئلۀ اصلی تحقیق حاضر آن است که نویسنده چقدر به اصول داستان‌نویسی وقوف داشته و آن اصول را به‌ کار گرفته است؟ همچنین مهارت و تجربۀ نویسنده در حوزۀ فیلم‌سازی، چقدر در نگارش رمان موثّر بوده است؟ با استفاده از روش تحلیل محتوا، مجموع شگردهای متن رمان و میزان تناسب آن‌ها را باهم ارزیابی کرده و عنوان، فصل‌بندی و ساختار رمان را شرح داده‌ایم. نویسنده موفّق شده متناسب با موضوع رمان، از نوشتار فراداستان تاریخ‌نگارانه استفاده کند. شخصیت‌پردازی رمان عمدتاً موفّق است؛ امّا در مواردی به‌جای نقل داستان در گفتار و کردار شخصیت‌ها، راوی به سخنرانی یا قضاوت می‌پردازد. زبان شخصیت‌های داستان عمدتاً با موقعیت و سطح سواد و مسئولیت آنان متناسب است؛ امّا راوی خیلی از شخصیت‌ها را بدون تمهید و به‌صورت ناگهانی وارد می‌کند. نویسنده به‌خوبی از ظرفیت‌های سینمایی برای عمق‌بخشی به شخصیت‌ها، نقل جزئیات مکان داستان، تحرّک و تجسّم‌بخشی به مسائل انتزاعی، انتخاب نوع زاویۀ ‌دید، تلفیق روایت سخن با تصویر و خلق مصوّر تعابیر شاعرانه استفاده کرده است؛ امّا علاقۀ نویسنده به تصویرسازی موجب شده پی‌رفت‌های اضافی به رمان تحمیل شود و حجم آن را افزایش دهد.

an analysis of masoud kimiyaei’s novel, jasadhaye shishei by

masoud kimiyaei is famous for scriptwriting and filmmaking, but he has showcased his art in literary creation by writing a novel, jasadhaye shishei. the main question of the present research is to what extent the author is aware of the principles of story writing and has utilized those principles, and to what extent his skill and experience in filmmaking has been effective in writing this novel. in this article, using the method of content analysis, the writing techniques used in the text of the novel and their consistency have been evaluated. the title, chapters and structure of the novel have been explained. the author has been successful in using historiographic metafiction to approach the subject of the story. characterization of the novel is generally satisfactory; however, in some cases, the narrator passes judgment instead of storytelling through the character’s actions or sayings. the characters language is compatible with their position, level of literacy and responsibility, though the narrator introduces some characters haphazardly. the author utilizes cinematic capacities thoroughly in giving depth to characterization, narrating details of the setting, activating and visualizing the abstract issues, choosing the viewpoint, mixing discourse with images and depicting poetic exegesis. meanwhile, the author’s interest in visualization brings about redundant sequencing in the novel, which leads to a voluminous text.