تاثیر جنسیّت بر استفاده از نشانگرهای حوزۀ غذا و خوراک در منتخبی از رمان های ایرانی بر اساس نظریۀ نشان داری

در نظام نشانه‌شناسی غذا و خوراک، اقلام غذایی از کاربرد صرفاً فیزیولوژیک و زیستی فراتر رفته و به‌عنوان بخشی از نظام فرهنگی و اجتماعی جامعه به‌کارگرفته می‌شوند و بدین‌ترتیب، پیوستاری از الفاظ بی‌نشان و نشا‌‌ن‌دار را در این حوزه شکل می‌دهند. بی‌شک، اقلام این حوزه همچون هر نظام نشانه‌شناسی دیگری متاثر از عوامل فرهنگی و اجتماعی اطراف خود می‌باشند. در این پژوهش، به‌منظور بررسی تاثیر مقولۀ جنسیّت نویسنده بر کاربرد اقلام واژگانی حوزۀ غذا و خوراک به‌لحاظ نشان‌داری، تعداد 12 داستان بلند از نویسندگان معاصر زن و مرد انتخاب و مورد بررسی قرارگرفت. آمار اولیّه نشان داد که در پیکره‌های متعلق به هر دو گروه فراوانی اقلام بی‌نشان بیش از اقلام نشان‌دار است که نقطۀ اشتراک بین دو گروه بود اما فراوانی اقلام به‌کاررفته در هریک از طبقات فوق مبین تفاوت در عملکرد بین دو گروه بود. در ارتباط با اقلام بی-نشان، درحالیکه در آثار گروه نویسندگان مرد فراوانی اقلام غذایی بی‌نشان بیشتر است، در آثار گروه زنان نویسنده تنوع مضامین و مفاهیم حوزۀ خوراک بیشتر به‌چشم می‌خورد. در ارتباط با اقلام نشان‌دار، فراوانی این عناصر در آثار گروه نویسندگان زن و همچنین تنوع به‌کاررفته در آثار آنان به‌طرز قابل‌توجهی بیش از گروه مقابل مشاهده‌شد. مضامین مشترک نشان‌دار در هر دو گروه شامل «شادی»، «اعتقادات و باورها» و «همدلی» بود امّا موردی برای «دارایی و ثروت» در آثار نویسندگان مرد یافت نشد. یافته‌های این پژوهش ارتباطی معنی‌دار بین عامل جنسیّت و کاربرد غذا درپیکرۀ مورد مطالعه را نشان می‌دهد.

effect of gender on the use of food markers in selected iranian novels based on markedness theory

various kinds of food not only have physiological and biological functions, but are integrated into our social and cultural systems. as part of our cultural semiotics system, food forms a continuum on which different marked and unmarked food elements are arranged. like other semiotic systems, food items are influenced by cultural and social factors. in order to investigate the effect of the authors’ gender on the use of food elements, a number of 12 novels from contemporary male and female authors were selected and analyzed. in both gender groups, unmarked items were used more frequently than the marked items. however, the function of items used in each group was different. in the works of male novelists, the frequency of the unmarked food items was higher than the opposite group. however, female novelists used a wider variety and diverse types of unmarked foods. regarding the marked category, both frequency and diversity of the marked elements were significantly higher in women’s texts. the common marked features identified in the texts belonging to both groups were ‘happiness’, ‘belief’ and ‘empathy’, but there was no case for ‘wealth’ in the men’s novels. the findings of this research indicate a significant relationship between gender and food function in the corpus of the study. the variety of food and the greater number of these items in the works of female writers are consistent with the preoccupations and concerns of iranian women compared to men. the findings of the present research show an iconic relationship between the cultural and social tendencies of two gender groups and its representation in their works.