تحلیل زبانی و بلاغی سبک نگارش عبدالحسین زرّین‌کوب در یادداشت‌های آثارش

عبدالحسین زرّین‌کوب، محقّق و نویسندۀ بزرگ ایرانی است که تحقیقات گستردۀ او در حوزه‌های گونا‌گون و قدرت شگرفش در نویسندگی و پژوهش، وی را در مقام یکی از پژوهشگران برجستۀ معاصر قرار داده است. یکی از شگردهای پژوهشی که زرّین‌کوب در غالب آثار خود به کار می‌‌برد، یادداشت‌نویسی است. شگردی که امکان تبیین توضیحاتی افزون بر مطالب متن اصلی، ارائۀ مستندات و ذکر منابع و مآخذ را برای نویسنده، در خارج از ساختار متن اصلی کتاب، فراهم آورده است. زرّین‌کوب با استفادۀ بسیار از شیوۀ مزبور در غالب آثار خود، صاحب سبک شده است؛ به‌گونه‌ای که بخش زیادی از صفحات پایانی آثار او به یادداشت‌ها اختصاص یافته است. یادداشت‌ها ارتباط تنگاتنگی با متن اصلی دارند و بررسی خصایص بلاغی- زبانی آن‌ها روشن می‌کند که ساختارمندی و انسجام ویژه‌ای هم به آثار زرّین‌کوب بخشیده‌اند؛ زیرا مولّف غالباً تبیین اطّلاعات حاشیه‌ای و مستندات و ارجاعات خود را با شیوۀ زبانی و بلاغی منحصربه‌فردِ خود، به بخش یادداشت‌ها منتقل کرده و همین خصیصه، باعث انتظام مطالب متن اصلی آثار او شده است. این نوع یادداشت‌نویسی، از مولّفه‌های سبک شخصی و شگردهای پژوهشی زرّین‌کوب به حساب می‌آید. نگارندگان در این مقاله کوشیده‌اند با روش توصیفی- تحلیلی، پس از تبیین مقدّماتی دربارۀ احوال و آثار زرّین‌کوب و معرّفی اجمالی انواع یادداشت‌های آثار او، به بررسی ویژگی‌های زبانی و بلاغی، همراه با ذکر نمونه، در یادداشت‌های آثار وی بپردازند تا نکته‌های باریکی را که نمودار فکر و سبک زبانی نویسنده در یادداشت‌نویسی بوده، به مخاطب ارائه کنند.

linguistic and rhetorical analysis of abdul hossein zarrinkoob’s writing style in the notes of his works

abdul hossein zarrīnkūb is a prominent iranian researcher and writer whose extensive research in various fields and his tremendous power in writing and research have made him one of the remarkable contemporary researchers. one of the research methods that zarrīnkūb uses in most of his works is ¬e writing,& a method which has enabled the author to provide further explanations about the main text as well as presenting extra information about documentations and sources. in this manner, zarrīnkūb has owned specific style in most of his works to the extent that a significant part of the final pages of his works is dedicated to ¬es.& the notes are closely related to the original text, and the investigation of their rhetorical-linguistic features makes it clear that they have given a special structure and coherence to zarrīnkūb’s works due to the author’s unique linguistic and rhetorical explanatory style in writing marginal information, documentations and references.  this feature has made the contents of his main texts more methodical and orderly, which has become one of the components of zarrīnkūb’s personal style and research methods. this descriptive-analytical study has aimed to examine linguistic and rhetorical features of his note writing style so as to shed light on minute details that represent the writer’s thought and language style in his “notes.”