بلاغت پرسش در غزل سلمان ساوجی

سلمان ساوجی از جمله شاعرانی است که از ظرفیت‌های بلاغی جمله‌های پرسشی در اشعارش به‌‌طور گسترده‌ای بهره برده‌ است. مطالعۀ غزل سلمان ساوجی از دیدگاه تحلیل اغراض ثانوی جمله، راهی به شناخت سبک غزل و لایه‌های فکری وی محسوب می‌شود. از آنجا که سلمان در غزل، 521 پرسش بلاغی را در 39 غرض ثانوی به ‌کار برده ‌است؛ مطالعه غزل وی از زاویۀ منظورشناسی جمله‌های پرسشی، ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش پیش‌رو اغراض ثانوی جمله‌های پرسشی و دسته‌بندی آن‌ها را در غزل سلمان ساوجی بر اساس روش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای کاویده است. یافته‌های پژوهش نشان‌ می‌دهد شاعر با طرح سوال بلاغی، چهار هدف را دنبال می‌کند که عبارت‌اند از: افزایش بار عاطفی کلام، اغراق، برجسته‌سازی و تاکید کلام، کاهش بار آمرانه و توبیخی جمله و جلب تایید، مشارکت و همراهی مخاطب. سلمان توانسته است از طریق چینش هنرمندانۀ واژگان و دست‌کاری آگاهانۀ نحوی از رهگذر آفرینش پرسش‌های بلاغی، معانی تازه‎ای بیافریند تا از طریق ایجاد تکثّر معنایی و چندلایگی در متن، بر تاثیر کلامش بیفزاید و مخاطب را با کاربرد و کارکرد چنین پرسش‌های بلاغی به اقناع برساند.

the rhetoric question in salman savoji’s sonnets

salman savoji is one of the poets who have widely used the rhetorical capacities of interrogatives in poetry. studying savoji’s sonnets through the analysis of the secondary purposes is a way of understanding his composition style and layers of thought. since in sonnet 521, savoji uses a rhetorical question with 39 secondary purposes, it seems necessary to investigate his sonnet from the intentionality perspective of interrogative sentences. the aim of the present study is to investigate and classify the secondary purposes of interrogatives in savoji’s sonnets through an archival descriptive-analytical approach. findings suggest that the poet’s use of rhetorical questions pursues four aims; increasing the emotional burden of words, exaggeration, highlighting and emphasizing, reducing command and reprimand and gaining the approval and support of the audiences. through rhetorical questions, savoji has been able to create new meanings with artistic arrangement of vocabulary and the conscious syntactic manipulation. in this manner, he has also been able to make his verse more impressive and increase the influence of his words by creating semantic plurality and multilayered texts and to satisfy the audience by the use and function of such rhetorical questions.