برجسته‌سازی در قصه‌های موجود در تذکره‌های دوره گورکانیان شبه قاره هند

توجّه به تاریخ ادبیات و زندگی‌نامه‌نویسی، با نگارش تذکره‌ها، به‌ویژه در دورۀ حکومت گورکانیان در هند، بیش از هر زمان دیگر بوده است. تذکره‌نویسان از ابزار متعدّدی برای ارتقای جایگاه ادبی کتاب‌های خود و نشان‌دادن قدرتشان در خلق یک اثر ادبی استفاده می‌کردند. یکی از این ابزارها، قصّه‌ها و روایات قصّه­گونه است که دربارۀ شخصیت‌های مطرح شکل گرفته است. برای درک و سنجش بهتر این روایات قصّه­گونه و اینکه تا چه حد زبان این بخش از تذکره‌ها به ادبیات نزدیک می‌شود، نیاز به ابزاری چون بررسی برجسته‌سازی‌های زبانی آن وجود دارد. بر اساس آنچه فرمالیست‌های روسی مطرح کرده‌اند، آشنایی‌زدایی از زبان معیار، موجب ایجاد متنی ادبی می‌شود و وسیلۀ آشنایی‌زدایی، برجسته‌سازی زبانی به دو روش قاعده‌افزایی و هنجارگریزی است. بی‌شک، قصّه‌های موجود در تذکره‌ها، بستری مناسب برای تثبیت موقعیت تذکره‌نویسان به‌عنوان ادیبی آگاه به ظرایف زبانی بوده و این مقاله در پی نشان‌دادن همین بخش ادبی در تذکره‌هاست.

foregrounding in the biographical stories of the indian subcontinent’s mughal empire

attention to literary history and biography through writing tazkira (biographies), especially during the mughal empire’s reign in india, has been more prominent than ever. biographers employed various means to enhance their books’ literary status and demonstrate their power in creating a literary work. one of these means is the use of stories and narratives about outstanding characters. in order to better understand these narratives and measure literariness of their language, it is required to use such means as the study of linguistic foregrounding. according to russian formalists, standard language defamiliarization leads to the creation of a literary text, and the means of defamiliarization is the linguistic foregrounding in two ways; extra regularity and deviations. undoubtedly, the stories in biographies have been a proper platform for establishing the biographers’ position as a writer aware of linguistic subtleties. this article seeks to display such literariness in the biographies.