تحلیل گفتمان انتقادی رمان رویای تبت بر پایۀ الگوی ون لیوون

در پژوهش حاضر، رمان رویای تبّت اثر فریبا وفی در چارچوب تحلیل گفتمان انتقادی و با بهره‌گیری از الگوی ون لیوون مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این رمان، بازنمایی کنشگران اجتماعی، بستری برای طرح دیدگاه‌ها و ایدئولوژی‌هایی است که متن در پی تثبیت آن است. هویت کنشگران در ابتدای رمان به‌شکلی طرح شده که خواننده را جهت کشف این هویت با متن همراه می‌کند تا در ارتباط با کنش‌ کنشگران، دلالت‌های ضمنی موجود در متن مورد شناسایی قرار بگیرد. با کاربست مولّفه‌های جامعه‌شناختی- معنایی مورد نظر ون لیوون می‌توان رابطۀ بین فرایندهای ایدئولوژیک با ساختارهای گفتمان‌مدار را شناسایی کرد و از ‌این طریق، سازوکار شکل‌گیری جریان قدرت و ایدئولوژی و نقش آن در صراحت و پوشیدگی کنشگران و چگونگی تعامل یا تقابل میان آنان را مورد ارزیابی قرار داد. در پژوهش حاضر سعی شده با روش تحلیل کیفی، نگرش‌های ایدئولوژیکی کنشگران اجتماعی از منظر نظام طبقاتی زنان در ارتباط با مولّفه‌های گفتمان‌مدار تبیین گردد. این بررسی نشان می‌هد غالب مولّفه‌های جامعه‌شناختی- معنایی به‌ کار ‌گرفته ‌شده در رمان مورد بحث شامل حذف، فعّال‌نمایی، منفعل‌نمایی، نام‌بری و مقوله‌بندی، زمان‌درهمی و نمادین‌شدگی است. این مولّفه‌ها در خدمت توصیف سازوکارهای اجتماعی و ایدئولوژیکی حاکم بر نظام اجتماعی زنان است.

Critical discourse analysis of Farbia Wafi’s Tibetan Dream based on the model of Theo Van Leeuwen

In the present study, the novel Tibetan Dream by Fariba Wafi is examined in the framework of critical discourse analysis using Theo van Leeuwen’s model. In this novel, the representation of social actors is a platform for presenting the views and ideologies that the text seeks to establish. The identity of the social actors is depicted at the beginning of the novel in such a way that the reader follows up the text to discover this identity in order to recognize the implicit meanings in the text in relation to their actions. Using Van Leeuwen’s sociologicalsemantic components, the relationship between ideological processes and discursive structures can be identified. In this way, power formation mechanism and ideology and its role in the explicitness and secrecy of the actors as well as the nature of their interactions or confrontations can be evaluated. Accordingly, in the qualitative analysis of the present study, an attempt has been made to explain the ideological attitudes of social actors from the perspective of women’s class system in relation to discourseoriented components. This study shows that most of the sociologicalsemantic components used in the novel include omission, activation, passive representation, nomination, categorization, anachronism and symbolization. These components serve to describe the social and ideological mechanisms governing women social system.