توصیف ویژگی‌های زبانی طنز احمد مطر و عناصر بلاغی در طنز ابوالقاسم حالت

نشانه‌ها در چهارچوبی از نظام‌های نشانه‌ای عمل می‌کنند؛ به‌عبارت دیگر، با قرار گرفتن در کنار یکدیگر، معنادار می‌شوند. با توجّه به امکان بررسی نظام‌های زبانی در طنز، می‌توان با به‌ دست آوردن مفاهیم نشانه‌ای نمادهای طنزآمیز در یک اثر، گفتمان اثر را مورد واکاوی قرار داد. در متون طنز، نه‌تنها بررسی سطح معنایی و رمزگان در فهم معنا موثّر خواهد بود، بلکه توجّه به سرچشمه‌های اصلی، یعنی جامعه‌شناسی نهفته در پس زبان طنز اثر، به‌عنوان پیش متن، در شناخت لایه‌های بلاغی و زبانی و دلالت‌های آن ضروری است. طنز سیاسی اجتماعی، ازجمله عرصه‌های بسیار مهم جهت بازگویی حقایق جامعه به زبان نمادین و رمزی است. احمد مَطَر و قاسم حالت نیز دو شاعر معاصر طنزپرداز نام‌دار عربی و فارسی هستند که با زبانی نمادین به طرح مسائل و مشکلات جامعۀ عصر خویش می‌پردازند. نظر به تعدّد سطوح رمزگانی در کلام احمد مَطَر و لایه‌های مختلف بلاغی قاسم حالت، پژوهش حاضر با رویکردی توصیفی تحلیلی، به بررسی حوزه های زبان و بلاغت در اشعار طنز این دو شاعر توجّه داشته است. بنابراین، ابتدا به تحلیل شعرهای احمد مطر براساس الگوی زبانی رمزگان پنج‌گانۀ بارت و سپس به شعرهای قاسم حالت با تحلیل بلاغی پرداخته‌ایم. در این پژوهش، دیوان «اَلاعمال ‌الشّعریه ‌الکامله» احمد مطر و دیوان «خروس لاری» ابوالقاسم حالت بررسی شده است. نتایج بررسی نشان می‌دهد احمد مَطَر انواع رمزگان‌های هرمنوتیکی، معنایی، کُنشی، نمادین و فرهنگی و قاسم حالت لایه‌های مختلف بلاغی، آوایی، واژگانی، نحوی و ایدئولوژیک را در ساختار اشعار خویش به ‌کار گرفته‌اند.

Satire in the linguistic features of Ahmed Matar’s and rhetorical elements of Abolghasem Halat’s poetry

Signs operate within a framework of sign systems; In other words, they become meaningful by being next to each other. Considering the possibility of examining the language systems in humor, it is possible to analyze the discourse of the work by grasping the semiotic meaning of satiric symbols in a work. In humorous/satiric texts, not only is the study of the semantic level and the codes effective in understanding the meaning, but also the attention to the main sources, i.e. the sociology behind the humorous language of the work as a preface, is essential in recognizing the rhetorical and linguistic layers and their implications. Sociopolitical satire is one of the most important tools for retelling the facts of a society in symbolic and coded language. Ahmed Matar and  Abolghaesem Halat are two renowned poets among contemporary Arabic and Persian satirists who deal with the problems of the society of their time in a symbolic language. Considering the multiplicity of coded levels in the words of Matar and different rhetorical layers of Halat, the present study has focused on the examination of language and rhetoric in the satirical poems of these two poets from a descriptiveanalytical approach. Therefore, we have first analyzed Matar’s poems based on the linguistic pattern of Roland Barthes’s five codes and have then focused on rhetorical analysis of Halat’s poems. The scope of this research is the divan of AlA’mal alShari’ah alKamala by Matar and the divan of Khoros Lari by Halat. The results of this study show that Matar uses different types of hermeneutic, semantic, performative, symbolic and cultural codes, and Halat employs different rhetorical, phonetic, lexical, syntactic and ideological layers in the structure of his poems.