بررسی ارتباط نظام تخیّلی و خاستگاه فرهنگی منظومه ورقه و گلشاه برمبنای نظریه ژیلبر دوران

تخیّل، فضایی بی‌کران در ذهن شاعر ایجاد می‌کند که موجب خلاقیت و تجلّی هنری او می‌شود. هسته تفکر شعر، ریشه در تخیّل شاعر دارد؛ زیرا گویای طرز تلقّی شاعر از جهان و محیط پیرامونش است. این عنصر، اصلی‌ترین عنصر سازنده ادبیات غنایی و حماسی به ‌شمار می‌آید. منظومه غنایی حماسی ورقه و گلشاه عیوقی به پیروی از ساختار و داستان عروه و عفرای عربی سروده شده و با توجه به خاستگاه عربی آن، بسیاری از عناصر فرهنگی و اجتماعی جامعه مذکور را نمایان کرده ‌است. در تصویرسازی‌های این اثر، نظام تخیّل به ‌شکل منظومه‌ای تودرتو و با کاربست نمادهایی با ارزش‌گذاری مثبت و منفی مورد استفاده قرار گرفته‌ است. هدف اصلی این پژوهش که با روش توصیفیتحلیلی انجام شده، بررسی و کشف نظام تخیّلی منظومه ورقه و گلشاه براساس الگوی ژیلبر دوران است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد نظام تخیّل در این منظومه، هم در بخش نمادهای با ارزش‌گذاری مثبت (عروجی، تماشایی و جداکننده) و هم در بخش نمادهای با ارزش‌گذاری منفی (سقوطی، تاریکی و حیوانی) بیانگر این است که حادثه داستانی در سرزمینی کاملاً بدوی با ساختار فرهنگی و اجتماعی خاص عربی ساخته و پرداخته شده‌ است؛ بنابراین از این منظر، نظام تخیّل و حوادث داستان، همسویی کاملی با یکدیگر دارند.

Investigating the Relationship between Imaginary System and Cultural Origin of Vargheh and Galshah Systems Based on Gilbert Durand’s Theory

Imagination creates an infinite atmosphere in the poet’s mind that leads to his creativity and artistic expression. The core of poetic thinking is rooted in the poet’s imagination; Because it shows the poet’s attitude towards the world and its surroundings. This element is considered to be the main building block of lyrical and epic literature. The lyricalepic poem of Vargheh and Galshah Ayouqi has been written following the structure and story of Arwa and Afra in Arabic, and according to its Arabic origin, it has revealed many cultural and social elements of the mentioned society. On the other hand, in the illustrations of this work, the system of imagination has been used in the form of nested systems and by using symbols with positive and negative evaluations. The main purpose of this research, which has been done by the descriptiveanalytical method, is to study and discover the imaginary system of Vargheh and Galshah systems based on Gilbert Durand’s model. The results show that the system of imagination in this system, both in terms of positively valued symbols (ascending, spectacular, and separating) and in terms of negatively valued symbols (falling, darkness and animal) indicates that an accident story is made and told in a completely primitive land with a special Arab cultural and social structure; Therefore, from this perspective, the system of imagination and the events of the story are in perfect harmony with each other.