تشبیه در اقلیمِ داستان (بررسی تشبیهات اقلیمی در داستان‌های پنج حوزه اقلیمی‌نویسی ایران)

بی‌گمان، محیط زندگی هنرمند بر ذهن و زبان و به‌تبعِ آن، بر بسیاری از شگردهای بلاغی و ادبی بازتاب یافته، در آثارش تاثیر می‌نهد. از همین ‌روی در بررسی داستان‌های اقلیمی، با تشبیهاتی روبه‌رو هستیم که رنگ‌وبویی کاملاً اقلیمی دارند و متاثّر از عناصر بومی یک منطقه و زاییده ذهنی هستند که انسی دیرینه با این عناصر بومی داشته است. در تشبیه اقلیمی، مشبّه‌به، یک عنصر اقلیمی است که از طبیعت بکرِ بومی یا دیگر عناصر بومی مرتبط با اقلیمی که داستان در آنجا می‌گذرد، گرفته شده است. مقایسه این تشبیهات در داستان‌های اقلیمیِ حوزه‌های پنج‌گانه شمال، جنوب، خراسان، کرمانشاه و آذربایجان، جالب و نشانه تمایز سبکی و فضای اقلیمی داستان‌ها است. مقاله حاضر در پی نشان دادن این‌گونه تفاوت‌ها و تمایزها در تشبیهات به‌کاررفته در داستان‌های اقلیمی به‌عنوان یک خصیصه سبکی برجسته است و می‌خواهد به این پرسش اصلی پاسخ دهد که آیا میان تشبیهات به‌کاررفته در داستان‌های اقلیمی مناطق مختلف، تفاوتی هست و می‌تواند یک ویژگی سبکی خاص و متمایزکننده داستان‌های اقلیمیِ مناطق مختلف به‌شمار آید؟ چنان‌که از بررسی‌ها برمی‌آید این تفاوت و تمایزگذاری بسیار محسوس است و تشبیه اقلیمی، عنصری اصیل و مستقل و تمایزگذار در داستان‌های اقلیمی به‌شمار می‌آید.