الگوی بازدارندگی در دولت نبوی و ارزیابی الگوهای بازدارندگی معاصر

بازدارندگی به‌مثابه اتخاذ راهبردهای دفاعی، مواجهه و خنثا‌سازی تهدید دشمن قبل از فعلیت یافتن آن است؛ به‌گونه‎ای‌که بتوان به مدد آن تهدیدکننده را منصرف کرد و هزینه تهاجم را بالا برد. هدف این پژوهش دستیابی به الگوی دینی بازدارندگی است. در این راستا جهت نیل به الگو، نخست به ارزیابی الگوهای بازدارندگی رئالیسم، نورئالیسم و لیبرالیسم به ‌عنوان مهم‌ترین مکاتب بازدارندگی در روابط بین‌الملل اشاره شده است. افرون بر آن ناکامی عملی این الگوها در تامین امنیت پایدار مورد تاکید قرار گرفته است. دال مرکزی این الگوها یعنی عرفی‌سازی، و بازوی عملیاتی‌شان یعنی قدرت‌افکنی نظامی، در بُعد تئوریک، با چالش روبه‌روست. در سایه نقد این الگوها تلاش برای دستیابی به الگویی منطبق با مکتب اسلام اهمیت می‌‌یابد. در مقاله حاضر، با کاربست ترکیبی از دو روش توصیفی انتقادی و تفسیری، پس از بررسی الگوهای بازدارندگی؛ به واکاوی عملکرد الگوی امنیتی دولت اسلامی، یعنی دولت نبوی پرداخته‌ایم. نتیجه بررسی نشان داد که این دولت، تحقق بازدارندگی کامل را در گرو تقویت رابطه دو‌سویه مردم و حاکمیت الهی قلمداد کرده و برای نیل به بازدارندگی و امنیت، نگاه ابزاری به آن مواردی دارد که در سه مکتب مذکور به ‌عنوان هدف، شمرده شده است.