نقش قدرت و مصلحت در تنظیم منافع دولت اسلامی در سیاست خارجی

دولت اسلامی ‌سیاست خارجی را در چهارچوب منفعت‌گرایی حقیقت‌گرایانه و با توجه به آرمان‌ها و ارزش‌های نفس‌الامری دنبال می‌کند؛ هرچند که در پیگیری حقایق به واقعیت‌های موجود نیز توجه می‌کند. با توجه به محدودیت توانمندی‌های دولت و تزاحم میان منافع گوناگون در مرحله‌ اجرا، این سوال اساسی مطرح می‌شود که منفعت‌ورزی دولت در سیاست خارجی با توجه به چه معیارها و ملاکاتی تعدیل و تنظیم می‌شود؟ پاسخ به این سوال می‌تواند تا حدود زیادی تصویر الگوی منافع دولت اسلامی‌ در سیاست خارجی را از ابهام خارج سازد. این پژوهش در پاسخ به این سوال، با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، این انگاره را مطرح می‌کند که کنش سیاست خارجی دولت در پیگیری منافع، از یک.سو وابسته به کمیت و کیفیت منابعی است که واحد سیاسی در اختیار دارد و می‌توان از آن به توان طبیعی تعبیر کرد؛ و از سوی دیگر، وابسته به مصالحی است که تحقق هر کنش برای واحد مزبور به‌دنبال دارد. بنابراین، توان طبیعی و مصلحت، دو عنصر تعدیل‌کننده و تنظیم‌کننده‌ منفعت‌ورزی دولت هستند.