تحلیل ماهیت عدالت بر مبنای حق فطری

تبیین‌های متعددی از مفهوم «عدالت» بر پایه‌ «برابری»، «استحقاق» و یا «حق» توسط نظریه‌پردازان ارائه شده است. در تلقّی از عدالت به مثابه‌ «حق» نیز برداشت‌هایی از سوی نظریه‌پردازان از عدالت به مثابه‌ «حق طبیعی» یا «حق قراردادی» ارائه شده است. هر یک از این نظریه‌ها در برداشت از ماهیت عدالت و ارائه‌ راه‌کارهای تحقّق آن در جامعه، مسیرهای مخلتفی را طی کرده است. نظریه‌ «عدالت مبتنی بر حق فطری» با ارائه‌ یک تلقّی عام از «عدالت» ناظر به اساسی‌ترین و مهم‌ترین نیازها و حقوق انسانی، از گستردگی و جامعیت بیشتری نسبت به نظریه‌های رقیب برخوردار است. بر اساس این نظریه، حق در پایه‌ای‌ترین و اساسی‌ترین حالت، نه طبیعی و نه قراردادی، بلکه امری فطری و ذاتی است. توجه به ویژگی‌های حق فطری، برداشتی از عدالت که دربرگیرنده‌ همه‌ نیازهای اساسی و حقوق ثابت بشری بوده و از این‌رو مورد توافق و رضایت همه‌ جوامع بشری و در همه‌ عصرها و نسل‌ها است، ارائه می‌دهد.