جایگاه مصلحت در فعالیت‌های جاسوسی

«مصلحت»، به‌مثابه رویکردی مستند به دوراندیشی و تدبیر، گرچه در همه جوامع برای برون‌رفت از مشکلات، مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما این مفهوم در فقه و شرع، در گرو ضوابط خاصی قرار داده شده است که آن را از مصلحت در سایر مکاتب متمایز می‌کند. براین‌اساس، جاسوسانی که برای کسب خبر اعزام می‌شوند، باید به این ضوابط مقید باشند و در تحقق اهداف نظام سیاسی اسلام، کمترین خروج از مقتضای حکم اولی را داشته، مجاز نباشند به هر کاری برای وصول به غرض خود دست بزنند. ازآنجایی‌که جاسوسان احاطه لازم را نسبت به آموزه‌های دینی ندارند و از ظرافت‌های استنباط آگاهی ندارند، نمی‌توانند به درک خود از مصلحت‌های کلان اجتماعی اکتفا کرده، به رفتار اطلاعاتی مبادرت نمایند، بلکه باید آن را به فقیهان واگذار کرده و از آنان در این خصوص استفتاء نمایند. با عنایت به اینکه مقوله جاسوسی، مستلزم مصلحت‌اندیشی لحظه به لحظه، ابتکاری و خلاقانه است و الزام آنان به کسب نظر فقیهان، می‌تواند به ناکارآمدی مقوله جاسوسی بیانجامد، باید پس از اخذ احکام فقهی از سوی فقیهان، آن را به قانونی جامع نسبت به موارد مختلف تبدیل کرده و آنان را به آموزش این قوانین، انجام رفتارهای اطلاعاتی مطابق این قوانین و ضوابط را ملزم ساخت. طبیعی است آنان در این محدوده و ذیل این ضوابط، می‌توانند هنگام فعالیت‌های خویش به مصلحت‌اندیشی مبادرت ورزند.