تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی و مشوق‌های مالیاتی بر ادوار تجاری ایران

هدف مقاله تجزیه و تحلیل آثار شاخص حکمرانی و سیاست‌های پولی و مالی بر رفاه اقتصادی در رژیم های رکود و رونق ایران با استفاده از مدل چرخشی و تغییر رژیم مارکوف سوئیچینگ طی بازه زمانی 1375-1401 بود. براساس نتایج، به‌ازای هر واحد افزایش در رفاه اقتصادی، کیفیت مقررات، تثبیت مالی، نرخ موثر مالیاتی و قیمت نفت به‌ترتیب، 0.04، 0.02، 0.03، 0.03 و 0.14 واحد شکاف تولید در دوران رونق کاهش می‌یابد. همچنین، نااطمینانی در مخارج جاری دولت، نااطمینانی در مخارج عمرانی دولت، نقدینگی در دوران رکود به افزایش 0.12، 0.13 و 0.14 واحدی شکاف تولید منجرمی‌شود. به‌زعم اقتصاددانان مکتب کینزی، تنظیم سیاست‌های مالی (مالیاتی و هزینه‌ای) باید موجب رونق اقتصادی شود؛ درحالی ‌که مکتب کلاسیک، مالیات را اهرم مالی خنثایی تلقی می‌کند؛ اگر دولت به‌دلیل افزایش مخارج جاری خود (= مخارج عمومی) به کسری بودجه دچار شود، از آنجا که این نوع مخارج تنها باعث افزایش تقاضای کل می‌شود، موجد تورم خواهد بود؛ اما اگر کسری بودجه دولت به‌دلیل اجرای سیاست مالی فعال برای رهایی اقتصاد از رکود باشد، دولت با افزایش مخارج سرمایه‌گذاری خود و ایجاد کسری بودجه به سیاست مالی انبساطی اقدام می‌کند که درنتیجه، آثار اقتصادی آن در بلندمدت موجب هدایت اقتصاد به سمت تولید می‌شود.

the impact of macroeconomic variables and tax incentives on iran's business cycles

using the markov-switching approach, this study analyzes the impacts of the governance index and monetary and financial policies on economic well-being in iran's recession and boom regimes from 1996 to 2022. the findings reveal that during the boom period, each unit increase in economic well-being, regulation quality, financial stabilization, effective tax rate, and oil price reduces the production gap by 0.04, 0.02, 0.03, 0.03, and 0.14 units, respectively. conversely, uncertainty in government current expenditures, government construction expenditures, and liquidity during the recession increases the production gap by 0.12, 0.13, and 0.14 units. keynesian economists emphasize that regulating financial policies, such as tax and spending adjustments, fosters economic prosperity. in contrast, the classical school views taxes as a neutral financial lever. when government budget deficits result from increased current expenditures, which primarily boost aggregate demand, inflation may occur. however, when deficits arise from active fiscal policies aimed at overcoming a recession, the government’s investment spending and expansionary financial policies can stimulate production and drive the economy toward long-term growth.