اثر تحریم های اقتصادی بر سرمایه گذاری مستقیم خارجی در ایران: رهیافت فازی

سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از متغیرهای مهم اقتصادی است که عوامل مختلفی بر جذب آن اثرگذار است. طبق مطالعات تجربی عوامل مرئی و نامرئی متعددی بر سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در هر کشوری موثر هستند، عواملی که بعضاً نمی‌توان همه آنها را در یک مدل اقتصادی لحاظ کرد. در پژوهش حاضر با توجه به اهمیت موضوع، با بهره‌گیری از رهیافت فازی اثر تحریم‌های اقتصادی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کشور ایران در دوره 1401 1357 بررسی شده است. نتایج نشان داد که تحریم‌های اقتصادی شدید و متوسط، با ضرایب فازی بالا و قوی، تاثیری منفی و قابل‌توجه بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران داشته‌اند. همچنین نتایج نشان داد که متغیرهای کسری بودجه، نرخ تورم، تحریم‌های ضعیف اقتصادی و نرخ ارز اثری منفی و متغیرهای تولید ناخالص داخلی، درجه بازبودن اقتصاد، نرخ بهره داخلی، سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با وقفه، شاخص کیفیت حکمرانی و نرخ موثر مالیاتی بر سود شرکت‌ها، اثر مثبتی بر جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در ایران، داشته‌اند.

the impact of economic sanctions on foreign direct investment in iran: a fuzzy approach

foreign direct investment stands as a crucial economic variable, influenced by various factors that contribute to its attraction. empirical studies reveal that both visible and invisible elements play a role in shaping fdi in any given country, often eluding straightforward inclusion in economic models. this research, recognizing the significance of this subject, delves into the impact of economic sanctions on the attraction of foreign direct investment in iran over 44 years, employing a fuzzy approach. the findings underscore the substantial and moderate economic sanctions, characterized by high and robust fuzzy coefficients, exerting a notable negative effect on the allure of foreign direct investment in iran. additionally, the study reveals that variables such as the budget deficit, inflation rate, mild economic sanctions, adverse exchange rates, alongside factors like gross domestic product, economic openness, domestic interest rates, foreign direct investment with interruptions, governance quality index, and the effective tax rate on company profits, have exhibited a positive influence on the attraction of foreign direct investment in iran.