آثار تنوع صادرات صنعتی بر بی‌ثباتی درآمد ارزی بخش صنعت ایران

هدف اصلی این مقاله بررسی رابطه میان تنوع‌بخشی کالاهای صادراتی در زیربخش‌های برتر صنعتی و تاثیر آن بر بی‌ثباتی درآمد ارزی بخش صنعت ایران است. بر همین اساس، داده‌های فصلی 1138-1 تا 2-1397 در سه زیربخش برتر صنعتی کشور گردآوری و از روش خودرگرسیون‌ با وقفه های توزیعی برای برآورد استفاده شد. یافته ها بیانگر اثرات مثبت نرخ تورم و درآمد جهانی بر بی ثباتی درآمد ارزی در کوتاه مدت و بلندمدت بوده و اثر شاخص تمرکز زیربخش فلزات اساسی بر بی ثباتی درآمد ارزی صنعتی مثبت و در زیربخش های محصولات کانی غیرفلزی و منسوجات کارگاه‌های صنعتی منفی و معنادار بوده است. بنابراین، حرکت به سمت تنوع‌بخشی در زیربخش فلزات و تمرکز در زیربخش‌های کانی غیرفلزی و منسوجات موجب کاهش بی ثباتی درآمد ارزی صنعتی می‌شود. بر اساس نتایج پیشنهاد می گردد دولت با اعطای تسهیلات، تعیین تعرفه های گمرکی صادراتی و وارداتی در زیربخش‌های صنعت، ضمن جهت دهی به تولید از نظر متنوع‌سازی و یا تمرکززدایی، موجبات کاهش بی ثباتی درآمد ارزی صنعتی را فراهم آورد.

The Effects of Diversification of Industrial Exports on the Instability of Foreign Exchange Earnings in Iran’s Industrial

The main purpose of this study is to investigate the relationship between the export diversification in the top industrial subsectors and its impact on the volatility of foreign exchange earnings in Iran’s industrial sector. Accordingly, quarterly data from 20022 to 20183 were collected in the top three industrial subsectors of the country and the autoregression method with distributed intervals was used for estimation. The findings indicate the positive effects of inflation and global income on shortterm and longterm foreign exchange earnings instability and the effect of concentration index of base metals subsector on industrial foreign exchange earnings instability was positive and in nonmetallic mineral products and workshop textiles has been negative and significant. Therefore, moving towards diversification in the metals subsector and focusing on the nonmetallic mineral and textile subsectors will reduce the volatility of industrial foreign exchange earnings. Based on the results, it is suggested that the government reduce the instability of industrial foreign exchange earnings by granting facilities, setting export and import customs tariffs in industrial subsectors, while directing production in terms of diversification or decentralization.