بررسی اثر حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران بر سیاست‌های سرمایه‌گذاری و تامین مالی

هدف: موضوع مالی رفتاری به عنوان یکی مهمترین بحث‌های مالی مطرح شده و توجه محققان مالی به این حوزه در حال افزایش است. زیرا خطاها و سوگیری‌ها به دلیل تمایل انسان به راه‌های میان‌بر و تاکید بیش از اندازه به تجربه، احساسات بی‌اساس، توهم و محاسبات سرانگشتی و بطور کلی فاصله با واقعیت رخ می‌دهد و هرچند که در بعضی از مواقع این سوگیری‌ها ممکن است نتایج مثبت داشته باشند، ولی احتمال بروز نتایج منفی بسیار زیاد است. در میان انواع سوگیری‌های رفتاری، حسابگری ذهنی یک مفهوم اقتصادی بوده که کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. هدف تحقیق بررسی تاثیر حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران بر سیاست‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. روش: جامعه آماری تحقیق شامل 14 شرکت برتر سرمایه‌گذاری طی دوره 1397-1391 است. در این بررسی از متغیرهای اهرم مالی، سود نقدی سهام، نسبت بدهی، سررسید بدهی و نسبت بدهی‌های بلندمدت به حقوق صاحبان سهام به عنوان شاخص‌های سیاست تامین مالی و از متغیرهای تغییرات دارایی‌های ثابت مشهود، تغییرات دارایی‌های غیرجاری، تغییرات سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و تغییرات مجموع دارایی‌های ثابت و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به عنوان شاخص‌های سیاست سرمایه‌گذاری استفاده شد.  یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان داد که حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران دارای اثر معنادار معکوس بر اهرم مالی، سود نقدی سهام و اثر معنادار مستقیم بر نسبت بدهی، سررسید بدهی و نسبت بدهی‌های بلندمدت به حقوق صاحبان سهام به عنوان شاخص‌های سیاست تامین مالی شرکت‌ها است. علاوه براین، نتایج نشان داد که حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران، اثر معکوسی بر تغییرات دارایی‌های ثابت مشهود، تغییرات دارایی‌های غیرجاری، تغییرات سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت و تغییرات مجموع دارایی‌های ثابت و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت به عنوان شاخص‌های سیاست سرمایه‌گذاری شرکت‌ها دارد.نتیجه‌گیری: نتایج پژوهش حاکی از آن است که حسابگری ذهنی سرمایه‌گذاران تاثیر معناداری بر سیاست‌های تامین مالی و سرمایه‌گذاری شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران دارد. در نتیجه شرایط رفتاری و احساسی سرمایه‌گذاران باید مدنظر قرار گیرد زیرا سرمایه‌گذاران کاملاً عقلائی و منطقی نیستند و با لحاظ احساسات در فرآیند تصمیم‌گیری، تصمیمات نادرستی اتخاذ می‌نمایند. سوگیری های سرمایه‌گذاران باعث انحراف قیمت سهام از قیمت‌های واقعی شده و منجر به قیمت‌گذاری نادرست سهام می‌گردد. قیمت‌گذاری نادرست سهام شرکت‌ها، تصمیمات تامین مالی و به تبع آن تصمیمات سرمایه‌گذاری شرکت را تحت تاثیر خود قرار داده و موجب انحراف تصمیمات ارکان راهبری شرکت از تصمیمات سرمایه‌گذاری بهینه می‌شود.

Investigating the Effect of Investors’ Mental Accounting on Investment and Financing Policies

Objective: Behavioral finance is one of the most important financial issues and the attention of financial researchers in this field is increasing. Because errors and biases occur due to human tendency to shortcuts and overemphasis on experience, unfounded feelings, delusions and finger calculations, and in general distance from reality, although in some cases these biases are possible. May have positive results, but the probability of negative results is very high. Among the types of behavioral biases, mental accounting is an economic concept that has been less studied. The purpose of this study is to investigate the effect of mental accounting on the financing and investment policies of companies listed on the Tehran Stock Exchange Methods: The statistical population of the research includes 14 top investment companies during the period 20132019. In this study, the variables of financial leverage, cash dividend, debt ratio, debt maturity and the ratio of longterm debt to equity as indicators of financing policy and the variables of tangible fixed assets changes, changes in noncurrent assets, changes in capital Longterm investments and changes in total fixed assets and longterm investments were used as investment policy indicators. Results: The results show that investors’ mental accounting has a significant inverse effect on financial leverage, cash dividends and a direct effect on debt ratio, debt maturity and the ratio of longterm debt to equity as indicators of corporate financing policy. In addition, the results showed that investor mental accounting has an adverse effect on changes in tangible fixed assets, changes in noncurrent assets, changes in longterm investments, and changes in total fixed assets and longterm investments as indicators of corporate investment policy. Conclusion: The results indicate that the mental accounting of investors has a significant effect on the financing and investment policies of companies listed on the Tehran Stock Exchange. As a result, the behavioral and emotional conditions of investors must be taken into account because investors are not entirely rational and make the wrong decisions in terms of emotions in the decisionmaking process. Investor bias causes stock prices to deviate from real prices and leads to incorrect stock pricing. Improper pricing of companies’ shares affects financing decisions and, consequently, the company’s investment decisions, and causes the decisions of the company’s governing bodies to deviate from the optimal investment decisions.