تحلیل نقش حسابداران مدیریت به عنوان مشاوران استراتژیک شرکت‌ها براساس آزمون الگوی اقتضایی

هدف: هدف از این پژوهش، تحلیل نقش حسابداران مدیریت به عنوان مشاوران استراتژیک مدیران برمبنای تئوری اقتضایی است. بدین منظور 14 ابزار حسابداری مدیریت مرتبط با برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و کنترل بر مبنای طبقه‌بندی آیفک (ifac) و 12 عامل اقتضایی موثر برآن شناسایی شده است. روش: برای بررسی موضوع، براساس الگوی معادلات ساختاری، داده‌های 117 شرکت تولیدی پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از نرم‌افزار رهاورد نوین، پایگاه اینترنتی بورس اوراق بهادار تهران، وب سایت بانک مرکزی و یک پرسشنامه استاندارد جمع‌آوری شد و نتایج براساس آزمون t و ماتریس اهمیت عملکرد عوامل تحلیل شد. یافته‌ها: نتایج پژوهش نشان می‌دهد که 9 عامل اقتضایی منابع انسانی، محیط اقتصادی، استراتژی سازمان، بخش حرفه‌ای، تکنولوژی، محیط رقابتی، عوامل فرهنگی، اندازه سازمان و ساختار سازمانی در استفاده از اطلاعات حسابداران مدیریت برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری شرکت موثراند و 3 عامل اقتضایی محیط خارجی، منابع مالی و حمایت مدیران ارشد بر استفاده از گزارش‌های حسابداران مدیریت تاثیر معناداری ندارند. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان می‌دهد که 2 عامل محیط اقتصادی و محیط خارجی، مهم‌ترین موانع استفاده از گزارش‌های حسابداران مدیریت هستند؛ لذا به مدیران شرکت‌ها پیشنهاد می‌شود در محیط اقتصادی پرتلاطم کشور، جهت برنامه‌ریزی، تصمیم‌گیری و کنترل عملیات؛ استراتژی‌های ارائه شده در گزارش‌های حسابداران مدیریت را مد نظر قرار دهند.

Analysis of the Role of Management Accountants as Strategic Advisers, Based on Contingency Model

Objective: The purpose of this research is to analyz the role of management accountants as Strategic Advisors for Managers based on the contingency theory. For this analysis, the study has identified 14 management accounting tools related to planning, decisionmaking and the control based on the IFAC classification and 12 effective contingency factors. Method: To investigate the issue, the data was collected from 117 companies accepted in the Tehran Stock Exchange, TSE, from the Rahavard Novin software, the TSE website, the Central Bank website and the responses to a standard questionnaire. The data was analyzed by a structural equation model, using ttest and importanceperformance matrix. To test the research hypotheses, the Smart PLS3 software was used. Result: The findings of this study showed that 9 contingency factors of human resources, economic environment, organizational structure, the professional sector, technology, competitive environment, cultural factors, company size and organizational strategy are the effective factors in the usage of management accountants informatin for company planning and decision making, and 3 contingency factors of external environment, financial resources and senior management supports lack significant effects on the use of management accounting reports. Conclusion: The two factors of economic environment and external environment are the most important barriers in the use of the reports of management accountants. Therefore, it is suggested to managers to consider the strategies presented in the reports of management accountants for planning, decision making and control of operations in the turbulent environment of the country.