نقش رویکردهای تدوین استانداردهای حسابداری در ویژگی‌های روان‌شناختی حسابرسان

استانداردهای حسابداری از مولفه‌های اصلی و اثرگذار در محیط کسب و کار است که حوزه‌های مختلفی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؛ حرفه حسابرسی و حسابرسان از جمله این موارد هستند. در این پژوهش با استفاده از الگوسازی معادلات ساختاری به بررسی نقش رویکردهای تدوین استانداردهای حسابداری (استانداردهای مبتنی بر اصول و مبتنی بر قواعد) در ویژگی‌های روان‌شناختی حسابرسان پرداخته شده است. در راستای گردآوری داده‌های پژوهش از یک سناریوی شبه‌آزمایشی استفاده شده است که از نظر استاندارد حسابداری، در دو سطح مبتنی بر اصول و مبتنی بر قواعد دست‌کاری شده‌اند. یافته‌های حاصل از پژوهش بیانگر این است که استانداردهای مبتنی بر اصول در مقایسه با استانداردهای مبتنی بر قواعد، سطح بالاتر پاسخگویی فرآیندی و انگیزش شناختی حسابرسان را در پی دارد. هم‌چنین، یافته‌های پژوهش نشان داد نوع استانداردهای حسابداری، تاثیر معناداری بر سطح شواهد درخواستی حسابرسان ندارد لیکن استانداردهای مبتنی بر اصول به صورت غیرمستقیم از طریق میانجی‌گری پاسخگویی فرآیندی، سطح شواهد درخواستی حسابرس را افزایش می‌دهد. اثرگذاری مستقیم پاسخگویی فرآیندی بر سطح شواهد درخواستی نیز از دیگر یافته‌های پژوهش است. با وجود این، نتایج بیانگر آن است که انگیزش شناختی تاثیر معناداری بر سطح شواهد درخواستی حسابرس ندارد. در مجموع، نتایج این پژوهش حاکی از تاثیر مثبت استانداردهای حسابداری مبتنی بر اصول در سطح پاسخگویی فرآیندی و انگیزش شناختی حسابرسان است. این نتیجه موید این است که رویکرد مبتنی بر اصول باید بیش از پیش مورد توجه استانداردگذاران و سیاست‌گذاران در حوزه حسابداری و حسابرسی قرار گیرد.

The Role of Accounting Standards Setting Approaches on the Psychological Characteristics of Auditors

Accounting standards are the principal factors in business environment affecting different areas, including accounting profession and auditors. In this study, the role of approaches to accounting standards setting (rulebased and principlebased standards) in the psychological characteristics of auditors has been investigated, using structural equation modeling, The data collection takes into account an accounting pseudoexperimental scenario that are accounting standards manipulation at two levels, rulebased and principlebased.The results showed that principlebased standards, compared to the rulebased standards, lead to higher levels of epistemic motivation and process accountability for auditors. Also, the results indicated that types of accounting standards have no significant effects on the evidence level requested by auditors, but, the principlebased standards increase the level of evidence indirectly through mediation of process accountability. Another findings showed that the process accountability directly affects the level of evidence requested by auditors. But, the results indicated that epistemic motivation has no significant effect on the request of level of evidence. In general, findings represented positive impacts of principlebased accounting standards on the process accountability and epistemic motivation for auditors. These confirm that principlebased approach should be considered more by standardsetters and policy makers in the fields of accounting and auditing.