تعیین شایستگی منابع آب شرب دام با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) در منطقه طالقان، استان البرز

استفاده اصلی از مراتع ایران به‌صورت چرای دام و دام غالب در مراتع، گوسفند است. چرای گوسفند در شیب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بالای 60 درصد به‌علت صرف انرژی زیاد برای عمل چرا، ضمن آنکه عملکرد دام را کاهش می‌دهد، خطر ایجاد فرسایش را نیز بالا می‌برد. چرای گوسفند در نقاطی که بیش از پنج کیلومتر از منابع آب فاصله دارند، به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌علت طولانی‌شدن مسیر راهپیمایی باعث کاهش عملکرد می‌شود. پراکنش منابع آبی در مرتع، از عوامل موثر در تعیین شایستگی مرتع به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شمار می‌رود که بر پراکنش دام نیز تاثیر می‌گذارد. ازاین‌رو لازم است در هر منطقه شایستگی منابع آب مرتع برای دام مشخص شود. در پژوهش حاضر، تجزیه و تحلیل داده‌‌ها در ساختار رستری و به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌وسیله نرم‌افزار ilwis انجام شد. منطقه مورد مطالعه در تحقیق با وسعت 37977 هکتار در طالقان (استان البرز) واقع شده است. مدل منابع آب از سه زیرمدل فاصله از منابع آب، کمیت منابع آب و کیفیت منابع آب تشکیل شده است. نتایج نشان دادند که براساس مدل شایستگی منابع آب، 19989 هکتار از مراتع منطقه در طبقه شایستگی خوب (s1)‌، 1229 هکتار در طبقه شایستگی متوسط (s2) و 4338 هکتار در طبقه شایستگی غیرقابل استفاده (n) قرار گرفتند و هیچ قسمتی از مرتع در طبقه شایستگی کم (s3) واقع نشد. شیب، مهم‌ترین عامل محدودکننده شایستگی مرتع برای چرای گوسفند در منطقه مطالعه‌شده شناخته شد. پیشنهاد می‌شود در ارایه راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌حل‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مدیریتی برای احیا و اصلاح مراتع، به عوامل محدودکننده و کاهش‌دهنده شایستگی منابع آب مرتع توجه شود و عملیات اصلاحی برای رفع عوامل کاهش‌دهنده شایستگی مرتع صورت گیرد.