تعیین فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک در تفکیک رخساره‌های کویری براساس روش میانگین هندسی و تجمیع لایه‌های اطلاعاتی سنجنده aster (مطالعه موردی: پلایای طبس)

تهیه نقشه دقیق از ساختارهای زمین‌شناسی، در مدیریت سرزمین اهمیت بسزایی دارد. بسیاری از این ساختارها در مناطق خشک و بیابانی منشا رسوبات بادی، غبار و ذرات معلق در هوا به‌شمار ‌می‌آیند. افزایش روزافزون توان تفکیک سنجنده‌ها و دسترسی آسان به آنها، کمک شایانی به مطالعه مناطق بیابانی کرده است. هدف پژوهش حاضر، تعیین مهم‌ترین عوامل موثر در تفکیک رخساره‌های کویری براساس روش میانگین هندسی و تجمیع لایه‌های اطلاعاتی سنجنده asterاست. به‌منظور انجام پژوهش حاضر از تصویر ماهواره‌ای استر مربوط به‌تاریخ 23 ژوین سال 2010 استفاده شد. ابتدا 40 نمونه از خاک سطحی منطقه مطالعاتی برداشت شد و مولفه‌های مختلف خاک‌شناسی (آنیون‌ها، کاتیون‌ها، بافت، رطوبت و ph) در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل شدند. به‌منظور بررسی اثر توپوگرافی بر شکل رخساره‌ها از مدل رقومی ارتفاع بهره گرفته شد. ارزش پیکسل‌ها در باندهای مختلف در محل نمونه‌های آموزشی (26 نمونه) استخراج شد و سپس با استفاده از روش رگرسیون چندگانه خطی اقدام به برپایی مدل‌های همبستگی شد. با استفاده از مدل‌های رگرسیونی در محل نقاط شاهد (14 نمونه)، مقادیر تخمینی در این نقاط محاسبه و صحت مدل‌ها ارزیابی گردید. با اعمال مدل‌ها روی باندهای مرتبط، نقشه مربوط به هر مولفه تهیه و پس از استانداردسازی با استفاده از روش تفکیک تراکمی طبقه‌بندی شدند. صحت طبقه‌بندی نقشه‌های تولیدشده براساس نقشه واقعیت زمینی برآورد گردید. سپس با استفاده از روش میانگین هندسی و تجمیع، لایه‌های اطلاعاتی تلفیق شدند. درنهایت، ارزیابی صحت نقشه‌های خروجی نیز صورت گرفت. نتایج تحقیق حاضر حاکی از نبود رابطه معنادار بین مولفه‌های سدیم، کربنات، هدایت الکتریکی خاک و توپوگرافی با داده‌های ماهواره‌ای در منطقه مطالعاتی‌ است. همچنین نتایج نشان دادند که گرچه براساس مدل‌های تخمینی رس، سیلت، قلیایی‌بودن، رطوبت و استفاده از رویکرد ادغام رخساره‌هایی که بازتاب طیفی مشابه دارند ‌می‌توان حداکثر تا 4 رخساره را در منطقه مطالعاتی تفکیک کرد، اما براساس روش میانگین هندسی و با استفاده از اثر جداگانه مولفه آهک و اثر متقابل مولفه‌های بیکربنات‌ـ آهک، پتاسیم‌ـ آهک، و بیکربنات‌‌ـ آهک‌ـ پتاسیم با صحت کلی بیش از 53 درصد ‌می‌توان 5 رخساره را ‌تفکیک کرد.