توسعه مدل مکانی ریزدانه به‌منظور چینش بهینه کاربری‌های شهری برمبنای الگوریتم بهینه‌سازی چندهدفه تجمعی ذرات (MOPSO)

افزایش نیاز به زمین و محدودیت عرضه آن، نحوه استفاده از زمین را به چالشی اساسی در عرصه برنامه‌ریزی شهری تبدیل کرده است. در این میان، چینش مناسب و بهینه کاربری‌ها در کنار یکدیگر از چالش‌های اصلی برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری به‌شمار می‌آید. هدف اصلی پژوهش حاضر، به‌کارگیری الگوریتم بهینه‌سازی چندهدفه تجمعی ذرات (mopso) به‌منظور دستیابی به چینش بهینه کاربری‌های شهری در سطح ریزدانه است. در تدوین مدل پیشنهادی، از سامانه اطلاعات مکانی (gis) به‌عنوان مولد گزینه‌ها و سناریوهای مکانی بررسی‌شده استفاده گردید. به این منظور پارامترهای روش به‌کار گرفته‌شده با کاربرد مورد نظر سازگار شدند و گزینه‌های تصمیم‌سازی برمبنای توابع هدف و شروط مسیله ایجاد گردید. سپس با نمایش جواب‌های بهینه و تفاوت میان آنها، به کاربر امکان تصمیم‌گیری داده شد. این مدل در یک محدوده از منطقه هفت تهران اجرا شد و نتایج آن به‌دست ‌آمد، که نشان‌دهنده تکرارپذیری و ثبات روش به‌کار گرفته‌شده است. در چینش کاربری‌ها در سطح ریزدانه با توجه به تعدد قطعات و تنوع کاربری‌ها و نیاز به برآورده‌کردن هم‌زمان چند هدفِ گاه ناسازگار با هم، استفاده از mopso می‌تواند تا حد زیادی پیچیدگی‌‌های مربوط به انتخاب و ارزیابی گزینه‌‌های تصمیم‌‌گیری را حل کند. ریزدانه‌بودن مدل ارایه‌شده، حالت دینامیک آن در پشتیبانی از تصمیم‌‌گیری مکانی، و ایجاد حالت‌‌های گوناگون از چینش کاربری‌‌ها برای تصمیم‌‌گیری براساس توابع هدف، از نوآوری‌‌های پژوهش حاضر است.